In de raadsvergadering van 17 september heeft GroenLinks het woord gevoerd over de Bromtolrotonde en de ontwikkelagenda gezondheid. Er zijn mondelinge vragen gesteld over de kruising wethouder van Dijklaan/Stadsbosweg, de stille kermis en de fietsenstalling bij het busstation.

Mondelinge vragen kruising fietspad Wethouder van Dijklaan/Stadsbosweg (Van der Pluijm)

Voorzitter, het fietspad van Oosterhout naar Dorst zorgt sinds de aanleiding voor een veel betere fietsroute naar Dorst. Veiliger, prettiger en dankzij de speciale lantaarns die er door een voorstel van GroenLinks zijn gekomen niet alleen goed verlicht maar ook goed voor de fauna. Toch levert het fietspad ongewild wat overlast op in het bos. Op de kruising van het fietspad met de Stadsbosweg is de slagboom die ongeoorloofd verkeer op de Stadsbosweg moet voorkomen niet verplaatst. Door de brede berm tussen de Wethouder van Dijklaan is het voor auto's eenvoudig om, weliswaar met wat behendigheid, door te rijden op de Stadsbosweg. Dat heeft al voor wildkampeerders die met auto en al het bos in gaan gezorgd, maar maakt het organisatoren van illegale feesten in het bos ook eenvoudig.

GroenLinks is benieuwd of het college bekend is met deze situatie en zo ja hoe lang dit al bekend is bij het college. Daarnaast willen we graag weten wát het college gaat doen om dit in de toekomst te voorkomen.

Bromtolrotonde (Van der Pluijm)

Het is alweer 3 jaar geleden dat de raad besloot de Bromtolrotonde om te bouwen tot turborotonde. Toch is het onderwerp dankzij de oppositie nooit van de politieke agenda verdwenen. Daar had de fractie van GroenLinks goede redenen toe. Niet alleen was de reconstructie van de rotonde veel te duur, vragen over de noodzaak hiervan bleven namelijk en bovendien zorgde het afsluiten van Den Hout voor terechte zorgen bij de bewoners van het dorp. Kortom: een prestigeproject.

De afgelopen jaren is er niet veel gebeurd op het gebied van uitvoering van de plannen. De twijfels bij GroenLinks bleven en werden bovendien alleen maar groter. Want nu de economie weer is aangetrokken, blijken de kosten hoger dan begroot. Bovendien werd ook het kopen van agrarische grond voor het aanleggen van een bypass voor de Stelvenseweg als een hete aardappel doorgeschoven.

Voorzitter, zo bezien is het niet gek dat GroenLinks dit dossier nooit helemaal heeft afgesloten. Zéker niet als u zich bedenkt dat we eerder dit jaar een nieuwe mobiliteitsvisie hebben vastgesteld die ontzettend zou lijden onder dit plan. En al helemaal niet met de bezuinigingen die de komende jaren gepland staan in het achterhoofd.

Hoewel GroenLinks zich altijd heeft ingespannen om de plannen nog bij te stellen, dachten we ergens dat het moment nooit zou komen. Totdat het college begin juli de lont in het kruitvat stak met de boodschap dat er extra geld was gereserveerd voor de uitvoering van het project. Geld dat weliswaar door de raad aan het college was gemandateerd, maar volgens de regels nooit aan de bromtol had mogen besteden. Iets dat het college zelf ook heeft toegegeven. Voorzitter, wij hebben samen met de andere oppositiepartijen uitgebreid antwoord gekregen op de vragen hierover.

Toch horen we van de portefeuillehouder graag nog eens in zijn eigen woorden hoe het zo heeft kunnen zijn dat niemand in de ambtelijke organisatie is geweest, die heeft opgemerkt dat hier een besluit genomen zou gaan worden dat in strijd is met de financiële verordening en de nota investerings- en afschrijvingsbeleid 2017 en dat dit ook bij het college niet is opgevallen.

Dan het voorstel zelf. In de toelichting wordt gesproken over nieuwe onderzoeken en het openhouden van een vijfde tak. Hierdoor zou de rotonde bovendien aanzienlijk goedkoper kunnen blijven dan in juli gemeld. GroenLinks is daar gematigd blij mee. Immers, het doet recht aan de terechte kritiek die wij jaren op het plan hebben gehad. Er komt een nieuw verkeerstelling, Den Hout blijft bereikbaar en het zou allemaal goedkoper worden dan gedacht.

Waarom dan gematigd blij? Nou, voorzitter, die 2,1 miljoen die in de toelichting van het voorstel is volgens GroenLinks wel érg optimistisch. Wij horen graag van de wethouder of dit gaat om de bedragen van 2016 of dat deze al zijn herberekend voor 2019.

En zelfs als het bedrag klopt, dan betekent dit dat we veel prangender verkeersproblemen in Oosterhout niet kunnen oplossen. Denk bijvoorbeeld aan de Bredaseweg of de onveilige Burgemeester Holtroplaan, waar een volledige reconstructie werd beloofd maar niet uitgevoerd. Iets waar de Oosterheidenaren niet gelukkig van worden. Het feit dat er al jaren uit allerlei potjes geld bij elkaar gescharreld moet worden betekent dat de rotonde een financieel zwart gat dreigt te worden. Eerst werden de zorggelden al gekaapt en nu moeten ook andere verkeersprojecten wijken. Ten koste waarvan willen we dit project door laten gaan als politiek?

Voorzichtig zijn we met het reserveren van 1,1 miljoen zoals gevraagd in het voorstel van het college. Voorzitter, zeker gezien wat er in juli gebeurde voelt dit als het uitschrijven van een blanco cheque. Wij dienen daarom met de rest van de oppositie een amendement in waarin we dit bedrag storten in de algemene reserve. Daarnaast voegen we enkele voorwaarden toe waardoor wij als gemeenteraad de regie over dit onderwerp kunnen overnemen. Iets wat ieder raadslid een goed idee zou moeten vinden.

Zo is GroenLinks van mening dat de vijftaks knierotonde die eerder is uitgetekend opnieuw meegenomen moet worden in het onderzoek. Natuurlijk wel met aanpassingen voor de verkeersveiligheid voor fietsers en voetgangers bijvoorbeeld door het omleggen van fietspaden of een kleine bypass, zoals GroenLinks eerder al heeft voorgesteld aan het college. Er zijn zelfs schetsen voor gemaakt. Dat geldt ook voor andere vijftaksoplossingen.

Een turborotonde is voor onze fractie zeker geen doel op zich. Het draait om de bereikbaarheid van Oosterhout, Den Hout en Weststad. De rotonde moet voldoende verkeer kunnen verwerken, maar het is niet de bedoeling dat we al het sluipverkeer dat tijdens de spits van de A59 via de rotonde naar de A27 rijdt accommoderen. De factor Hooipolder is tot op heden niet meegenomen in berekeningen.

Verder is het heel belangrijk dat omwonenden en andere belanghebbenden opnieuw een stem krijgen. Met name de inwoners van Den Hout voelden zich bij het vorige onderzoek niet serieus genomen. Tijd om dit op te lossen, dus.

Om dit alles te controleren, moet ieder deelvoorstel door het college voorgelegd worden aan de raad. Ook als de genoemde 1,1 miljoen wél benodigd is. Alleen op die manier kunnen wij als raad op een juiste manier beslissen over dit extra budget en is het geen blanco cheque. Wat ons betreft hoeft het proces hierdoor geen verdere vertraging op te lopen.

Voorzitter, ik kom tot een afronding. De geschiedenis van de bromtolrotonde is nog lang geen ‘eind goed al goed’-verhaal. Het heeft wel de potentie om dat te worden. Zoals vorige week tijdens de inspraakavond al bleek, kunnen inwoners van Den Hout zich goed vinden in het nieuwe plan. Hoe anders waren de kaarten 2 maanden geleden geschud. Toen het college ineens voornemens was om een turborotonde zonder aansluiting voor Den Hout te realiseren zonder dat er ook maar enig idee was of er ooit een bypass voor de Stelvenseweg. Als de oppositie niet gezamenlijk aan de bel had getrokken, was dat idee uitgevoerd.

Om het verhaal inderdaad af te laten sluiten met een ‘eind goed, al goed’ moet de gemeenteraad nu de regie overnemen. Eindelijk eens laten zien wie er de baas is in Oosterhout. Anders kan het alsnog wel eens ‘too little, too late’ blijken. En dat is toch heel iets anders.

Ontwikkelagenda gezondheid (Van der Zanden)

Voorzitter, de ontwikkelagenda gezondheid opent ermee dat voor gezondheid het uitgangspunt is dat inwoners in de eerste plaats zelfverantwoordelijk zijn voor hun gezondheid. De belangrijkste taak voor de gemeente betreffende gezondheid ligt volgens de ontwikkelagenda op het gebied van de preventie. Dat klinkt op zich logisch, maar hoeft niet altijd zo te zijn.

Luchtkwaliteit

Algemeen bekend is, dat de aanwezige hoeveelheid fijnstof in de lucht, die weer een gevolg is van de uitstoot van industrie en verkeer een negatieve invloed heeft op de gezondheidstoestand van mensen. Je zult maar in een wijk wonen in Oosterhout die in de buurt van de A27 ligt. Een snelweg waar een aantal jaren geleden door de landelijke overheid de maximumsnelheid verhoogd is van 120 naar 130 kilometer per uur zodat de automobilisten lekker door kunnen rijden, om het maar eens populair te zeggen.

Een ander actueel onderwerp is de huidige situatie betreffende het stilleggen van allerlei bouwprojecten vanwege een uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof. Ook bij stikstof is er sprake van een negatieve invloed op de gezondheid van mensen.

In beide gevallen is er dus sprake van een negatief effect op de gezondheid van mensen, zonder dat individuele mensen daar invloed op hebben. Duidelijk is dus dat bij beide situaties de overheid, haar preventieve taak met betrekking tot de gezondheid van inwoners niet is nagekomen.

Gezonde voeding

Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid heeft ooit de volgende uitspraak gedaan: “Gezond gedrag is als een bal een helling opduwen. Hoe steil die helling is, wordt onder meer bepaald door hoeveel geld er in je portemonnee zit. Als je meer geld hebt, kun je gewoon een gezonde maaltijd voor je láten klaar­maken’,” Op pagina 21 van de ontwikkelagenda gezondheid staat met betrekking tot gezonde voeding de volgende ambitie: “Doordat inwoners zelf de keuze (voor hun kinderen) maken om gezonder te eten en meer te bewegen stijgt het aantal Ooster­houtse inwoners op een gezond gewicht.” Interessant is vervolgens om te lezen wat een woordvoerder van de gemeente Oosterhout zegt in het artikel in BN De Stem van 31 augustus jl. dat als titel heeft “Gemeenten doen niets tegen snelle opmars fastfoodrestaurants”. De woordvoerder geeft aan “Een maaltijdsalade of vettere hap, dat is de keuze van de mensen zelf”. Tja, wat willen we dan als gemeente Oosterhout op dit gebied, vraag ik me af.

En voor wat de betaalbaarheid van gezonde voeding geeft ook de landelijke overheid dubbele signalen af. Zo heeft het huidige kabinet het lage btw-tarief verhoogd van 6 naar 9 procent. Dat terwijl bij de landelijke overheid het geld inmiddels over de plinten heen klotst. Dit is dus juist een maatregel die ervoor zorgt dat groente en fruit duurder worden terwijl ze eigenlijk goedkoper zouden moeten worden om gezond eten te promoten.

Voorzitter, natuurlijk heeft iedere inwoner van Oosterhout een eigen verantwoordelijkheid op het gebied van zijn of haar eigen gezondheid. De kern van de vraag is, wat de taak van de overheid is met betrekking tot preventieve maatregelen om de gezondheid van de Oosterhoutse inwoners te bevorderen. De gezondheidseffecten van maatregelen behoren wat GroenLinks betreft dan ook een standaardonderdeel te zijn wanneer er nieuw beleid ontwikkeld wordt in deze gemeente. En dan gaat het niet alleen om maatregelen op het gebied van sport, maar ook om inrichting van de openbare ruimte, bouwplannen en verkeer. Wij doen dan ook een ernstige oproep aan het college om gezondheidseffecten voortaan standaard mee te nemen bij nieuw beleid/nieuwe plannen.