In de raadsvergadering van 16 mei 2017 heeft GroenLinks het woord gevoerd over de Adviesraad Sociaal Domein, de ontwikkelagenda WMO, de plannen voor de Zwaaikom, het bestemmingsplan Wilhelminahaven en de verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed. Er zijn een mondelinge vraag gesteld over vliegen met drones in de Ecologische Verbindingszone en de ORTS.

Vliegen met drones in de Ecologische Verbindingszone (Van der Pluijm)
De vereniging Modelvliegsport Oosterhout maakt gebruik van het terrein van VV Oosterhout voor trainingen en wedstrijden. Volgens verschillende buurtbewoners wordt hierbij regelmatig buiten het terrein van VV Oosterhout gevlogen, bijvoorbeeld in de ecologische verbindingszone vrachelen. Dit verstoort de rust van de aldaar broedende vogels.
GroenLinks heeft hierover de volgende vragen:
- Is het bij de wethouder bekend dat de vereniging Modelvliegsport Oosterhout gebruikmaakt van het terrein van VV Oosterhout en zo ja, is dit toegestaan volgens het huurcontract dat VVO met de gemeente heeft?
- Is het de vereniging toegestaan om in en boven de ecologische verbindingszone te vliegen?

Op 30 april is er in de evz een trainingswedstrijd voor het NK droneracen gehouden en op 13 mei zou er een kwalificatiewedstrijd voor dit NK plaatsvinden. Die laatste wedstrijd is afgelast.
- Is deze wedstrijd afgelast op initiatief van het college? Zo nee, weet het college waarom deze wedstrijd wél is afgelast?

ORTS (Van der Pluijm)
Het college heeft in september voor 10.000 duizend euro aan diensten ingekocht bij de ORTS. Dit bedrag is volgens de omroep zelf met name besteedt aan het aflossen van lopende schulden.
GroenLinks wil graag van de wethouder weten welke diensten de ORTS voor dit bedrag heeft geleverd en of het college hierover een verantwoording heeft. Zo ja, is het dan mogelijk om deze verantwoording te delen met de gemeenteraad?

Adviesraad Sociaal Domein (Van der Zanden)
Bijna twee jaar na het stopzetten van de WMO-raad uit Oosterhout ligt er nu een voorstel om te gaan starten met een nieuwe Adviesraad Sociaal Domein. GroenLinks kan zich in vinden in het voorstel zoals dat nu door het College is gedaan. Op een aantal onderdelen hebben wij nog behoefte aan wat extra duidelijkheid:

Wie kan zitting nemen in de adviesraad?
In artikel 1, lid d van de Verordening Adviesraad Sociaal Domein (betekenis van het woord inwoner) wordt verwezen naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 en de Jeugdwet. Over de participatiewet wordt hier niet gesproken. Uit het antwoord op onze schriftelijke vragen maken wij op dat in de praktijk iedere inwoner van Oosterhout deel uit kan maken van de adviesraad sociaal domein. Behalve in een aantal uitzonderingssituaties die later in de verordening genoemd worden. Wij horen graag nog een toelichting van de wethouder op dit punt.

Samenwerking met GPO, Ouderenplatform en Cliëntenraad Sociale Zekerheid
Het College geeft aan dat deze organisaties na de komst van de Adviesraad nog steeds rechtstreeks het College van advies kunnen voorzien. Dit is naar de mening van GroenLinks een terecht standpunt. Bij deze organisaties zit immers veel kennis van zaken en het zou niet handig zijn als adviezen alleen nog maar via de adviesraad gegeven zouden kunnen worden. In een brief aan de Cliëntenraad Sociale Zekerheid van 12 april geeft het College aan dat er tot aan de verkiezingen in 2018 niets verandert aan de positie en werking van deze cliëntenraad. Betekent dit dat ook met het Ouderenplatform en het GPO op dezelfde manier contact onderhouden zal worden als nu het geval is?

Praktisch functioneren adviesraad
Bij de voormalige WMO-raad is het in het verleden voorgekomen dat stukken waarover advies gevraagd werd op een te laat moment werden aangeleverd. Hierdoor was het geven van een goed onderbouwd advies eigenlijk niet mogelijk. Dit zorgde vervolgens weer tot de nodige frustratie bij de leden van de WMO-raad. Nu er een nieuwe start gemaakt wordt met deze adviesraad, moeten dit soort situaties wat GroenLinks betreft echt tot het verleden gaan behoren. Voor een goed functioneren van deze raad is dat noodzakelijk.

Bestemmingsplan Ontwikkelagenda WMO
Voorzitter, Sinds de invoering van de WMO wordt erg de nadruk gelegd op de zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid van burgers.  Ongeveer een maand geleden heeft de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) het rapport "Weten is nog geen doen - een realistisch perspectief op redzaamheid" uitgebracht. In dit rapport wordt over het punt zelfredzaamheid het volgende opgemerkt:

"Lang niet alle burgers zijn onder alle omstandigheden hiertoe in staat. Er bestaat een behoorlijk verschil tussen wat van burgers wordt verwacht en wat zij daadwerkelijk aankunnen. De groep voor wie de eisen soms te hoog gegrepen zijn, is niet beperkt tot een kleine groep ‘kwetsbaren’ zoals mensen met een laag IQ. Ook mensen met een goede opleiding en een goede maatschappelijke positie kunnen in situaties verzeild raken waarin hun redzaamheid ontoereikend is, zeker op momenten dat het leven tegenzit. Dat is niet omdat hun intelligentie of kennis tekortschiet, maar omdat er een beroep wordt gedaan op allerlei andere mentale vermogens, zoals het vermogen om in actie te komen, om het hoofd voldoende koel te houden, en om vast te houden aan goede voornemens."

Het rapport gaat vooral in op het doenvermogen van mensen. Het vermogen om een doel te stellen, een plan te maken, in actie te komen, vol te houden en om te kunnen gaan met verleidingen en tegenslag. De WRR concludeert dat niet alle burgers in aanleg gelijke kansen hebben op redzaamheid. Nadrukkelijk wordt aangegeven dat deze verschillen enigszins samen hangen met opleidingsniveau, maar zeker niet volledig. Juist in situaties van stress en grote mentale belasting komt het doenvermogen van mensen onder druk te staan. De WRR geeft aan dat uit onderzoeken blijkt dat de verwachtingen om dit soort vermogens te trainen niet te hoog moeten zijn. Het rapport geeft verder aan:

"De burger moet de wet niet alleen kennen maar ook ‘kunnen’. Gaat de wetgeving wel uit van reële aannames over het gedrag van burgers?"

Waar bij de invoering van de WMO om ideologische redenen vooral de nadruk is gelegd op zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid blijkt nu steeds meer dat de grenzen hiervan in zicht komen en in bepaalde gevallen al overschreden zijn. Zo geeft hoofdstuk 2 van de Ontwikkelagenda WMO aan dat er sprake is van een toenamen van het aantal ouderen op de Spoedeisende Hulp van het ziekenhuis. De mensen zijn te kwetsbaar om thuis te verblijven, maar niet ziek genoeg voor het ziekenhuis. Ook is er sprake van een toenemend aantal verwarde personen in de samenleving. Verder wordt ook aangegeven dat in 2016 10% van de Nederlanders om financiële redenen zorg heeft gemeden of uitgesteld. Het steeds meer digitaal gaan van overheidsdiensten.

Voorzitter, wat de fractie van GroenLinks betreft zal er dus expliciete aandacht dienen te komen, ook in beleidsnota's, voor de grenzen van de zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid. En dat betekent ook het accepteren dat zorg voor bepaalde mensen altijd nodig zal blijven en participatie en zelfredzaamheid nooit volledig bereikt zullen worden.

Voorzitter, dan ga ik nu verder met een aantal losse opmerkingen over de WMO Ontwikkelagenda:

* In de nota wordt vooral ingegaan op de gevolgen van de vergrijzing. Dat is op zich logisch omdat een flink deel van de WMO-vraag van burgers te maken heeft met de vergrijzing. Bij mensen die lichamelijk of psychisch chronisch ziek zijn of een lichamelijke of verstandelijke beperking hebben is de WMO-vraag veel meer leeftijdsafhankelijk. Ook hiervoor dient dus voldoende aandacht te zijn;

* In de nota wordt in hoofdstuk 2 aangegeven dat de druk op mantelzorgers al groot is en in de toekomst alleen nog maar groter zal worden. Als voorbeeld wordt het feit genoemd dat van de mantelzorgers van dementerenden 50% tamelijk tot zeer belast is of een groot risico loopt op overbelasting en depressie. In de ontwikkelagenda wordt op pagina 25 kort gesproken over de draaglast van mantelzorgers. Als concreet actiepunt staat hier dat de gemeente Oosterhout een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid wil ontwikkelen voor haar werknemers en zo een voorbeeld voor andere werkgevers wil zijn. GroenLinks vindt dat hier meer ambitie noodzakelijk is. Kan de wethouder aangeven wat de gemeente nog meer zal gaan doen om mantelzorgers te ondersteunen en overbelasting te voorkomen?

* Aan de huidige situatie dat er in Oosterhout nu geen sprake is van dagbesteding dient een einde te komen. De nota geeft aan dat er gekeken gaat worden naar algemeen toegankelijke dagbesteding in de activiteitencentra. Betekent dit dat er sprake is van een dagbesteding die zonder eigen bijdrage toegankelijk is en of dit ook door professionals op het gebied van dagbesteding uitgevoerd gaat worden?

* Zowel in 2015 als in 2016 is er geld overgehouden op het Sociaal Domein. Hierdoor zitten er inmiddels vele miljoenen in de Bestemmingsreserve Sociaal Domein. Naar de mening van GroenLinks is dit geld dat uiteindelijk weer binnen het Sociaal Domein uitgegeven dient te worden. Bij de perspectiefnota worden aan aantal concrete voorstellen gedaan om nieuwe initiatieven op WMO gebied uit deze Bestemmingsreserve te financieren. GroenLinks zal dit van harte ondersteunen en wil de wethouder dan vooral oproepen om het geld dat voor de WMO beschikbaar is, daar ook voor uit te geven.

Verduurzaming Gemeentelijk Vastgoed (Van der Pluijm)
GroenLinks vindt het fijn dat er eindelijk concrete stappen worden gezet om de gebouwen van de gemeente te voorzien van zonnepanelen. Door het verduurzamen van de gemeentelijke gebouwen, zetten we een stap in de goede richting naar 90 procent minder CO2-uitstoot in 2045.

De fractie van GroenLinks is ook te spreken over de manier waarop samen met ONE toch de hoogst mogelijke efficiëntie wordt behaald bij het plaatsen van zonnepanelen. Zo hebben bewoners van de omgeving ook nog iets aan de investering van de gemeente.

Voorzitter, toch wel een kleine kanttekening: We hebben hier vastgesteld dat we méér duurzame energie gaan opwekken. GroenLinks is van mening dat het college dit sowieso moet doen, ook als dit door de lage stroomkosten van de gemeente geld gaat kosten. Er zal immers niet altijd een postcoderoos-oplossing mogelijk zijn. Wij horen graag de reactie van de wethouder hierover.

Bestemmingsplan Wilhelminahaven (Van der Zanden)
Voorzitter, bij de behandeling van het bestemmingsplan Wilhelminahaven in de raadsvergadering van 20 oktober 2015 is GroenLinks al ingegaan op de verkeersontsluiting van het gebied wat nu bebouwd zal gaan worden met woningen. Nu het bestemmingsplan opnieuw door de gemeenteraad moet worden vastgesteld komt opnieuw de verkeersontsluiting van het nieuwe woongebied aan de orde. Het is zeer duidelijk dat er op de Bredaseweg bij kruispunt Trommelen en het kruispunt bij de Ridderstraat sprake is van flinke problemen met de doorstroming. Problemen die dusdanig zijn dat hiervoor een structurele oplossing gevonden dient te worden. In oktober 2015 heeft GroenLinks hierover dan ook het volgende aangegeven: "GroenLinks verzoekt het College om in het Mobiliteitsplan 2016 met een voorstel te komen betreffende de verkeerssituatie op de Bredaseweg." Wij hebben hier bewust de koppeling gelegd met het nieuwe Mobiliteitsplan. In het voorstel zoals het er nu ligt wordt gekozen voor een incidentele oplossing. Dit terwijl juist een structurele oplossing noodzakelijk is. Niet alleen kijken naar één deeltje van het Oosterhoutse wegennet maar naar het totale deel. De bezwaren die GroenLinks in oktober 2015 had tegen de verkeersontsluiting van het gebied Wilhelminahaven zijn er nog steeds. Om deze reden zullen wij dan ook niet instemmen met het nu voorliggende bestemmingsplan.

Plannen Zwaaikom (Van der Pluijm)

Het is al vaker gezegd in deze zaal: Fijn dat het project Zwaaikom eindelijk van de grond lijkt te komen. Goed ook dat er nu in de plannen duidelijk rekening wordt gehouden met de scouting en de handboog.

Maar voorzitter, u zult begrijpen dat GroenLinks niet alleen komt spreken om complimenten uit te delen. We zijn namelijk minder tevreden met de plannen om de fietsbrug tussen Vrachelen en de Zwaaikom maar helemaal te schrappen.

De ontwikkeling van deze brug zou flinke voordelen hebben voor de huidige bewoners van Vrachelen en Den Hout. Zij hebben als fietser nu twee mogelijkheden om in het centrum te komen: Via de Bovensteweg en via de Wilhelminalaan. Beide opties zijn niet optimaal: Fietsers moeten omrijden en hebben de kans om twee keer voor een open sluis te staan.

Met een fietsbrug wordt de afstand tot het centrum niet alleen kleiner. Er komt bovendien een extra ontsluitingsroute voor fietsers. Dit kan ook voordelig zijn voor automobilisten die nu bijvoorbeeld lang op groepen fietsers moeten wachten op de rotonde bij de Wilhelminalaan.

Voorzitter, de fractie van GroenLinks begrijpt dat een bedrag van bijna 4 miljoen euro voor die fietsbrug inderdaad erg hoog is. Tegelijkertijd vragen we ons af of het niet mogelijk is om een vergelijkbare fietsbrug voor een veel lager bedrag te realiseren.

In heel Nederland zijn voldoende voorbeelden te verzinnen van doelmatige fietsbruggen die gevoelig goedkoper zijn dan het aangedragen plan van het college. Deze zijn bijvoorbeeld minder iconisch, minder breed of hebben mogelijk een iets hoger stijgingspercentage.

GroenLinks steunt het amendement van VVD omdat wij van mening zijn dat er in ieder geval ruimte moet blijven voor de fietsbrug. Tegelijkertijd vinden wij de gestelde termijn van vijf jaar erg lang wachten. Zeker voor een fietsbrug die al bijna 25 jaar gepland is.

Wij zijn van mening dat de gemeenteraad zelf de handschoen moet oppakken en moet gaan onderzoeken of het mogelijk is om voor minder geld een doelmatige variant van de fietsbrug tussen Vrachelen en Zwaaikom te ontwikkelen.

Wij dienen een motie in, waarin de gemeenteraad uitspreekt om dit onderzoek zélf op te pakken. De precieze opdracht moet dan worden vastgesteld in het fractievoorzittersoverleg.

Op basis van de uitkomsten van dit onderzoek, kunnen we als gemeenteraad beslissen of we de brug alsnog sneller willen ontwikkelen.