Tijdens de raadsvergadering van 17 mei heeft GroenLinks het woord gevoerd over de WAVA, de herinrichting van de Burgemeester Materlaan, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en het Santrijngebied.
0110013 Herinrichting Burgemeester Materlaan (Van Bruchem)
GroenLinks is blij met het voorstel van het college om de Burgemeester Materlaan aan te passen. GroenLinks kan ook grotendeels instemmen met de wijze waarop dit gebeurt.
Er is echter één onderdeel waar wij moeite mee hebben en dat is het besluit om de eerder geplande bol gestrate middenberm te vervangen door dubbele strepen. Als reden hiervoor wordt opgegeven dat de bus anders gedurende zes weken moet worden omgeleid door de woonwijk.
Wij vinden deze afweging niet goed. Een bol gestrate middenberm is veiliger, om dat het meer verkeersremmend werkt dan dubbele strepen.
Als een omleiding van de bus niet mogelijk is of tot grote problemen leidt, kunnen andere alternatieven worden onderzocht. Bijvoorbeeld een tijdelijke rijstrook. Dit zijn misschien wel duurdere opties, maar uit de financiële toelichting blijkt dat hier wel ruimte voor is en dat er binnen het budget kan worden uitgevoerd.
Daarom dient GroenLinks samen met de PvdA het reeds door PvdA genoemde amendement in.
0110016 WAVA (Van der Zanden)
Voorzitter, op 23 maart heeft het College een brief naar de gemeenteraad gestuurd waaraan ze aangeeft dat er bij het verzenden van de stukken door de WAVA en het ontvangen ervan door de gemeente iets is misgegaan. Opnieuw gaat het dus fout met het tijdig aanleveren van stukken aan de gemeenteraad met betrekking tot een gemeenschappelijke regeling. Het praktisch gevolg hiervan is, dat alles wat vandaag over de WAVA gemeld wordt geen enkele invloed meer heeft op het nu voorliggende Bedrijfsplan, omdat dit inmiddels toch al is vastgesteld.
Voorzitter, ten tijde van een vorige directeur is de WAVA een constructie aangegaan waarbij het gebouw verkocht is en vervolgens weer teruggehuurd is. Deze constructie is in het jaar 2010 weer ongedaan gemaakt, waardoor het gebouw weer in eigendom van de WAVA zelf gekomen is. In de beantwoording van de schriftelijke vragen wordt aangegeven dat dit zal gaan leiden tot een financieel voordeel van € 150.000 per jaar. Ook toen deze constructie werd aangegaan is aan de gemeenteraad vertelt dat het toch echt geld op zou gaan leveren. Nu blijkt dat dus toch weer wat anders te liggen. Wat GroenLinks betreft hoort een gemeenschappelijke regeling, die uiteindelijk door overheidsgeld gefinancieërd wordt zich niet met dit soort constructies bezig te houden. Niet voor herhaling vatbaar naar de mening van GroenLinks.
Voorzitter, op pagina 13 van het bedrijfsplan wordt gesproken over de mogelijkheid om productiecapaciteit van de WAVA tijdelijk uit te breiden door het inzetten van bijstandsgerechtigden. Uit het antwoord van het College blijkt echter dat het gaat om werken met behoud van uitkering. Voor GroenLinks is en blijft dit en brug te ver. Het doel van een sociale werkvoorziening is om in de eerste plaats WSW’ers aan het werk te houden. Wanneer er tijdelijk teveel werk is en het echt niet anders kan, dan zal dit door tijdelijk personeel opgelost dienen te worden. Deze dienen hier dan wel op een normale manier voor betaald te worden. Het is tenslotte werk en werk moet als werk betaald worden. Het geeft geen pas om als gemeente en WAVA van bijstandsgerechtigden te gaan profiteren, door ze als goedkope werkkracht in te zetten en ze dus voor minder dan het minimumloon te laten werken. Graag een reactie van de wethouder hierop?
In het bedrijfsplan 2011 wordt verder ook duidelijk wat de gevolgen zijn van dit kabinet voor de WAVA. Door de subsidiekorting van het Rijk en het ontbreken van compensatie voor de loonkostenontwikkeling zijn bij de WAVA in 2011 bezuinigingen nodig. Net als bij het leerlingenvervoer (afhankelijk van stemming amendement) zijn het ook nu weer de allerkwetsbaarsten in de samenleving die de rekening van de economische crisis moeten betalen. En met alle bezuinigingen die er nog aan zitten te komen bij de sociale werkvoorziening vreest GroenLinks dat het hier niet bij blijft. Betekent dit dat er nog meer ingrepen in de arbeidsvoorwaarden en –omstandigheden gaan komen van de werknemers van de WAVA? Wij zouden graag van het College horen waar de grens voor hen ligt. Wat is voor dit College nog acceptabel om weg te bezuinigen.
0110024 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Van der Zanden)
Voorzitter, de concept visie en missie WMO zet zeer sterk in op de eigen verantwoordelijkheid van mensen voor elkaar. Er spreekt ook een zekere nostalgische hang uit naar de jaren ’50 toen de mensen allemaal nog voor elkaar zorgden en de overheid dat niet hoefde te doen. Individualisering en emancipatie hebben echter tot een heel andere samenleving geleid. De arbeidsparticipatie onder vrouwen is gestegen. De gezinnen zijn kleiner geworden en het mantra “werk-werk-werk” zorgt er juist voor dat al die zaken die in de jaren 50 heel vanzelfsprekend waren nu niet meer mogelijk zijn. De mogelijkheid om op deze manier (nog meer) te participeren zijn begrensd. Er zitten nu eenmaal 24 uren in een dag en daarbij is veel ander overheidsbeleid gericht op het verhogen van de deelname aan arbeid en van de arbeidsproductiviteit: we moeten allemaal meer werken (minder deeltijd) en tot op hogere leeftijd. Dit streven moet wel gevolgen hebben voor de beschikbaarheid van mensen om zich in te zetten voor de samenleving of voor een ander, naast de zorg voor gezin, huishouden, sport en andere vrijetijdsbesteding. Hoeveel ruimte zit er nog in de agenda’s, zo zou je dit tweede dilemma kunnen samenvatten. De spankracht van elke individuele burger is tenslotte maar beperkt.
Voorzitter, deze visie is net zoals de visie over de buurthuizen van uiterst beperkte kwaliteit en gaat vooral uit van bestuurlijk wensdenken. Ze heeft een hoog theoretisch gehalte, ze geeft heel ambitieus aan wat de gemeente allemaal moet doen, maar er wordt totaal niet onderbouwd of dat wel mogelijk of realistisch is. Het lijkt wel of er aantekeningen van de getoonde DVD gemaakt zijn en dat op basis hiervan de visie is opgesteld. Voor GroenLinks is het eigenlijk niet meer dan een eerste voorlopige schets. Leuk voor een informele discussie, maar niet geschikt voor een raadsbehandeling. Met dergelijke algemene zaken kunnen wij weinig.
Voorzitter, uiteindelijk gaat het bij de WMO om de uitvoering. Het CDA heeft dat goed begrepen door een aantal vragen over allerlei uitvoeringszaken betreffende de WMO. Het College weigert simpelweg om een groot aantal van deze vragen te beantwoorden en zegt dat hier sprake is van uitvoering. Het is nog te vroeg om deze vragen te kunnen beantwoorden. Zo heeft het CDA een drietal vragen gesteld over de zogenaamde keukentafelgesprekken. Deze zijn enige tijd geleden ingevoerd om volgens het College beter de vraag van de aanvragers van WMO voorzieningen naar voren te brengen. Tijdens de informatieavond van 26 april 2011 is door een van de sprekers duidelijk aangegeven dat er sprake moet zijn van een duidelijke scheiding tussen enerzijds de gesprekken die met mensen gevoerd worden om er achter te komen wat ze nu eigenlijk aan voorzieningen nodig hebben en anderzijds de formele indicatiestelling. Dit was volgens deze spreker een zeer belangrijk iets. Dat betekent dus dat dergelijke, volgens het College, uitvoeringszaken wel degelijk beantwoord moeten zijn, voordat de raad een visie vaststelt. Want deze visie kan nog zo mooi zijn, als de uitvoering niet geregeld is, gaat het alsnog mis.
Daarnaast zijn de stukken die er nu liggen onvolledig. Zowel in de stukken als ook in de lezing van de heer Van der Lans wordt vooral ingegaan op het welzijnsgedeelte van de WMO. Maar dat is niet de volledige WMO. Een belangrijk deel van de WMO zal ook in de toekomst blijven draaien rondom individuele voorzieningen. En dat lijkt toch een beetje een besmet woord te worden. Naar de mening van GroenLinks heeft dit College geen reëel beeld over de noodzakelijkheid van individuele voorzieningen. In een artikel in BN de Stem zegt Wethouder Janse het volgende:
"Eerst vroeg iemand die niet meer zo mobiel was, gewoon een scootmobiel aan en kreeg hij die meestal zonder al te veel gedoe of verdere vragen. Nu kijken we eerst in individuele gesprekken waar het probleem precies zit en wat iemand écht nodig heeft. De een is al prima geholpen als je uitlegt hoe buslijn 126 werkt. Een ander heeft die scootmobiel echt nodig – en die krijgt hem ook."
In de huidige situatie zou het dus zo zijn dat iemand die slecht ter been is automatisch een scootmobiel krijgt en een pas voor de deeltaxi om zo mobiel te blijven. Dit zijn twee individuele voorzieningen. In het ideale plaatje van het College zouden deze individuele voorzieningen dus vervangen moeten worden door goedkopere algemene voorzieningen. Deze persoon zal echter nog steeds naar de bushalte moeten kunnen. En dan zal hij toch echt een scootmobiel of rolstoel nodig hebben. Want als we nu de stukken lezen, lijkt het er toch een beetje op dat de gemeente tegen de burger zegt: “Als het echt niet anders kan, krijgt u die rolstoel of scootmobiel nog wel, maar liever niet”. En overigens moet op de plaats van bestemming de bushalte natuurlijk ook aangepast zijn. Want anders kun je op je eindbestemming weer niet uitstappen en dat is ook niet erg handig.
Voorzitter, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is na de Wet Werk en Bijstand de tweede keer dat op grootschalige wijze taken door het Rijk richting de gemeenten zijn geschoven. Het bestuursakkoord van de VNG, waarover vanavond nog een motie in deze raad ingediend zal gaan worden, is een verdere stap in dat proces. Zowel bij de WMO als bij de WWB begint echter steeds meer duidelijk te worden, dat gemeentes op deze manier een soort Paard van Troje hebben binnengehaald. Ook de gemeente Oosterhout heeft nu de regie over allerlei taken op basis van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, maar de bijbehorende financiële middelen vanuit Den Haag worden steeds verder afgeknepen. Op deze manier worden we als gemeente steeds meer een soort “burgemeester in oorlogstijd”. Noodgedwongen moeten er maatregelen genomen worden, die we eigenlijk niet willen nemen en waarvan we weten dat ze slecht zijn. Op deze manier wordt de gemeente Oosterhout dus als het ware verplicht om mee te werken aan het afbraakbeleid van het huidige rechtse kabinet. Het College van B&W probeert ongetwijfeld om er het beste van te maken, maar de concept visie op de toekomstige uitvoering van de WMO kan ondanks alle mooie woorden niet verhullen dat het feitelijk gaat om een bezuinigingsoperatie. En dit wordt ook bevestigd in de brief van het College van 4 mei 2011. Hier worden een aantal ombuigingen bekend gemaakt betreffende de individuele voorzieningen in het kader van de WMO. Bij de invoering van de WMO is door de wetgever bepaald dat de gemeente een compensatieplicht heeft betreffende de beperking van mensen. Mensen hebben dus geen recht meer op bepaalde voorzieningen. De eerste jaren na invoering van de WMO maakte dat eigenlijk nog niet zoveel uit omdat het economisch en financieel goed ging. Nu dat niet meer het geval is, wordt het dus steeds belangrijker wat nu eigenlijk onder die compensatieplicht wordt verstaan. Wij zien in de brief van 4 mei 2011 een eerste stap in het steeds verder uitkleden van deze compensatieplicht door de gemeente. Het begrip “eigen verantwoordelijkheid” wordt nu eigenlijk een eufemisme voor mensen aan hun lot over laten. Er zal van steeds meer zaken gezegd gaan worden: “daar moet je maar rekening mee houden dat, dat een keer gaat gebeuren” Dit gebeurt dus om louter financiële redenen. Het is daarom naar de mening van GroenLinks van het grootste belang dat in een toekomstige WMO notitie duidelijk wordt vastgelegd wat we nu eigenlijk in Oosterhout willen. Bij welk niveau van leven gaan mensen recht krijgen op ondersteuning en welke voorzieningen gaan daar bij horen? Wanneer het allemaal zo wijds en breed als deze concept visie wordt opgesteld, kan het College elke invulling geven aan het begrip compensatieplicht die ze wil. Want de praktische uitwerking hiervan is uitvoering, wordt dan richting de raad gezegd. GroenLinks verwacht in de volgende versie van deze WMO notitie dus een duidelijke uitspraak van het College over het voorzieningenniveau wat ze de Oosterhoutse burger in het kader van de WMO wil aanbieden.
Voorzitter, ook GroenLinks snapt dat er geen geld uitgegeven kan worden dat er niet is. Maar laten we dan als gemeente duidelijk zijn. Gewoon eerlijk richting de burger aangeven dat we niet meer het voorzieningenniveau kunnen bieden in het kader van de WMO wat we eigenlijk zouden willen, omdat we hier van deze regering het geld niet meer voor krijgen. Want onder hem mom van de huidige neoliberale ideologie gaat er nu bezuinigd worden op de mensen die het moeilijk hebben in deze maatschappij. Dat is gewoon waar het om draait. Laten we dat dan ook maar gewoon zeggen.
011026 Herontwikkeling Santrijngebied: vaststellen Nota van Uitgangspunten en beschikbaar stellen voorbereidingskrediet (Van Bruchem)
GroenLinks is blij dat de eerdere plannen van tafel zijn. Ook stellen wij het op prijs dat de doelen en uitgangspunten voor het nieuwe plan nu in de raad worden behandeld.
We hebben een aantal opmerkingen.
Wij vinden het jammer dat een eventuele nieuw H19 niet in de alternatieven is opgenomen. Het college geeft aan hiervoor een separate procedure te volgen. Wij zijn bang dat hierdoor kansen worden gemist. GroenLinks ziet bijvoorbeeld mogelijkheden voor H19 op de locatie van de voormalige Santrijnschool. In de alternatieven met nieuwbouw van een bibliotheek op deze locatie is een combinatie met H19 naar onze mening kansrijk en goedkoper dan aparte nieuwbouw voor H19. Graag horen wij de reactie van de wethouder hierop.
Daarnaast zal het onderzoek naar de bibliotheken invloed hebben op de alternatieven voor het Santrijn. Hoe vindt afstemming plaats en hoe wordt voorkomen dat één van beide trajecten vertraging oploopt?
GroenLinks is van mening dat ook mogelijkheden voor medegebruik van de Basiliek voor culturele activiteiten in de alternatieven moet worden meegenomen. Uiteraard in overleg met het parochiebestuur. Kan de wethouder toezeggen dit aspect mee te nemen?
Wat betreft het financiën bevreemdt het ons dat, hoewel het voorbereidingskrediet voor het Santrijn opnieuw wordt vastgesteld, uitgaande van een meer sobere uitvoering, dit voor de bestemmingsreserve niet geldt. Wij vinden dit een verkeerd beeld geven en stellen dan ook voor de bestemmingsreserve toe te voegen aan de algemene reserve, omdat anders de indruk wordt gewekt dat het nieuwe plan 19 miljoen euro zal kosten. Bij de vaststelling van een nieuw plan kan vervolgens een nieuwe bestemmingsreserve worden toegekend. Over dit punt zullen wij samen met D66 een amendement indienen, dat de heer Van Neutegem dadelijk zal toelichten.
Tenslotte vindt GroenLinks het belangrijk dat er samen met betrokkenen wordt gewerkt aan de plannen. Het is voor het draagvlak en voor de kwaliteit van de plannen, belangrijk dat de gemeente samenwerkt met bewoners, ondernemers, Theek 5, filmtheater, parochiebestuur en wat ons betreft ook met H19. Een helder en transparant proces is de beste garantie voor een goed resultaat en snelle procedures.