Tijdens de raadsvergadering van 16 oktober 2007 heeft GroenLinks/D66 het woord gevoerd over de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid. Er zijn mondelinge vragen gesteld over de bouwplannen op de Zwaaikom en het vrijwilligersbeleid.
Mondelinge vraag Zwaaikom (Velds)
Naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State over de Zwaaikom, hebben wij twee vragen. Kan het college vanavond in het kort toelichten wat de verdere procedure zal worden? En wanneer wordt de raad daar uitgebreid over ingelicht?
Mondelinge vraag Vrijwilligersbeleid (Velds)
Uit de krant hebben wij moeten lezen dat de adviescommissie vrijwilligers het bijltje erbij neergegooid heeft. En dat verbaast ons in verband met WMO nota die vanavond ook behandeld wordt. En wij hebben naar aanleiding daarvan een paar vragen. Klopt het - en voor zover ik weet klopt dat, maar voor de zekerheid vraag ik nog even - dat deze commissie door de gemeente zelf is ingesteld? Waarom communiceert de gemeente dan niet met een dergelijke adviescommissie? Waarom wordt die commissie medegedeeld dat de gemeente het zelf beter kan, nadat deze door de gemeente is ingesteld? Is dat een benadering van vrijwilligers door de gemeente Oosterhout? En wat gaat er nu verder met deze commissie gebeuren? Want hij bestaat nog steeds alleen hij is niet ingevuld om het kort te zeggen.
0007077 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Van der Zanden)
Bij een opiniërende raadsnota verwacht GroenLinks/D66 duidelijke kaders en meetbare doelstellingen. In deze WMO nota kunnen we die niet vinden. Wij hadden concrete voorstellen verwacht met een tijdspad en kostenplaatje. Zo kan de raad makkelijker de voorstellen tegen elkaar afwegen en eigen voorstellen toevoegen. Deze nota bevat te weinig gegevens op basis waarvan een keuze gemaakt kan worden. In december verwachten wij dan ook een nota die aan de zojuist genoemde zaken voldoet. Bij de behandeling van de nota Volksgezondheid zullen wij nog nader ingaan op de mankementen van beide opiniërende raadsnota’s van vanavond.
Uitgangspunten notitie:
Op 17 mei 2006 heeft de gemeenteraad een aantal uitgangspunten vastgesteld. We pakken er zomaar twee uit:
1. “De gemeente voert een actief beleid ter ondersteuning en stimulering van mantelzorg en vrijwilligerswerk”.
In deze kadernota staat dat het uitgangspunt is om mantelzorgers te ondersteunen om zo hun draagkracht te vergroten. In de nota “Verstrekkingenbeleid individuele voorzieningen” van het College wordt over respijtzorg op pagina 49 het volgende gezegd: “De gemeente kent (nog) geen bijzonder beleid ten aanzien van het verstrekken van een huishoudelijke voorziening als respijtzorg.”
Mooie woorden in een beleidsnota, in de praktijk is er nog niets geregeld.
2. “De gemeente bevordert de keuzemogelijkheid van de burger door een PGB-regeling vast te stellen”.
In de nota “Verstrekkingenbeleid individuele voorzieningen” staat hierover: “Het PGB voor een scootermobiel komt in plaats van de verstrekking in natura en niet in plaats van de algemene voorziening.”
Mooie woorden in een beleidsnota, in de praktijk wordt de toegang tot een PGB zoveel mogelijk beperkt.
Deze twee voorbeelden laten meteen zien dat de op 17 mei 2006 vastgestelde uitgangspunten niet allemaal op een goede manier verwerkt zijn in de kadernota en dat de kadernota niet altijd een goed beeld geeft van het werkelijke beleid dat deze gemeente gaat voeren.
Voorzitter, bij deze nota hebben wij de volgende opmerkingen, die naar onze mening in de definitieve nota verwerkt zouden moeten worden:
1. De verbinding tussen de WMO en “Oosterhout Familiestad” is onzin. Schrappen dus!!!;
2. Geaccepteerd zal moeten worden dat er mensen zijn, die blijvend ondersteuning nodig hebben. Hieraan wordt in deze kadernota toch wat voorbijgegaan;
3. Er is veel aandacht voor kostenbeheersing. Kwaliteitsbewaking komt nauwelijks aan bod. De WMO lijkt vooral te gaan over kostenbeheersing en niet over participatie;
4. Er wordt erg reactief gereageerd op mogelijke kostenstijgingen in de toekomst. De oplossingen zijn weinig creatief: Minder gekwalificeerde krachten bij de huishoudelijke verzorging en scootmobielpools;
5. Een van de algemene uitgangspunten in deze WMO kadernota is samenwerking. Juist door de manier van aanbesteding is veel samenwerking verdwenen. Innovatiebudgetten bij thuiszorgorganisaties zijn op;
6. Het College stelt dat zelf doen en zelf betalen afhankelijkheid van de overheid voorkomt. Zelf betalen zal in veel gevallen leiden tot onrechtvaardigheid. Een beperking heb je of heb je niet. Het is geen keuze, je hebt bepaalde voorzieningen dus nodig;
7. GroenLinks/D66 mist aandacht voor de allochtone doelgroep. Om beleid m.b.t. vrijwilligerswerk en mantelzorg een succes te laten worden is hier een speciaal op deze doelgroep gericht beleid voor noodzakelijk.
8. Het idee van de woonservicezone is buitengewoon goed. In deze nota wordt hier te weinig over gezegd. In andere gemeentes is dit concept al veel verder uitgewerkt;
Discussiepunten:
Voorzitter, dan zijn er nog de discussiepunten en keuzemogelijkheden die het College per brief heeft nagezonden. Deze zijn onduidelijk, voor meerdere uitleg vatbaar en soms niet te beantwoorden. Er goed op ingaan vereist minstens een eerste termijn van 45 minuten. Wij zullen het dus sneller moeten doen, maar lopen dan wel het risico te vervallen in kretologie, nietszeggende uitspraken die al teveel in allerlei nota’s staan.
1. De vragen van prestatieveld 1 zijn niet te beantwoorden;
2. De vraag van prestatieveld 2 snappen we niet;
3. De vraag of de zorgvraag het centrale uitgangspunt dient te zijn is overbodig, want er staat in deze nota al dat de zorgvraag het centrale uitgangspunt dient te zijn;
4. Een mobiel c.q. ambulant loket op wijk- en buurtniveau is zeer belangrijk;
5. Mantelzorgers moeten goed ondersteund worden. Een PGB moet ingezet kunnen worden om mantelzorg mogelijk te maken;
6. Er moeten goede randvoorwaarden geschapen worden voor vrijwilligersbeleid. Ze moeten zich kunnen verzekeren en zich bezig kunnen houden met hun echte vrijwilligerswerk;
7. Burgers moeten in ruime mate deel kunnen nemen aan het maatschappelijk verkeer;
8. De grens tussen algemene en individuele voorzieningen is niet in een zin te geven. Dit hangt af van het soort voorziening;
9. Ook wordt ons gevraagd welke rol de gemeente moet spelen bij het opzetten van een sluitende zorgketen. De hoofdrol wat ons betreft;
10. De laatste vraag is waar de grens ligt tussen de eigen verantwoordelijkheid van de burger en bemoeizorg. Hij ligt er ergens tussenin;
Voorzitter, tot slot nog een ideetje voor de volgende keer. Gewoon in een keer een goede nota maken voorkomt het moeten sturen van allerlei brieven naar de gemeenteraad met nauwelijks te beantwoorden en onduidelijk gestelde vragen. En het is nog beter voor ieders welzijn ook!!!
0007078 Nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2008 – 2011 (Van der Zanden)
De nota lokaal gezondheidsbeleid is het schoolvoorbeeld van hoe een opiniërende raadsnota er niet uit moet zien:
1. Er is geen evaluatie van de vorige nota. Nu is niet duidelijk of de actiepunten van toen wel of niet uitgevoerd zijn. In december dient deze evaluatie voor de raad beschikbaar te zijn. Kan de wethouder dit toezeggen?
2. Er staat weinig concreets in de nota, hij is vaag en bevat vooral kretologie. Een voorbeeld willen wij u niet onthouden: Het resultaat bij het speerpunt “een gezonde basis leggen” is “een zogeheten curriculair gvo-programma is uitgewerkt en de mogelijkheden voor inbedding in Oosterhout zijn onderzocht”. Zo zijn er nog wel meer van dit soort onbegrijpelijke zinnen te vinden;
3. Een opiniërende nota legt de gemeenteraad een aantal keuzes voor met de (financiële) gevolgen waartoe die keuzes leiden. Een goed voorbeeld is nog steeds de nota peuterspeelzaalwerk. Op basis van de gegevens uit de nota lokaal gezondheidsbeleid kan de raad geen keuzes maken, omdat de gegevens hiervoor ontbreken.
Voorzitter, politiek inhoudelijk gezien is er ook het nodige mis met deze nota:
1. De nota is niet aangepast aan de Oosterhoutse situatie. De kernthema’s komen rechtstreeks vanuit het landelijk. Zo is eenzaamheid bijvoorbeeld geen kernthema. Wij gaan hier zodadelijk nog op in;
2. De speerpunten uit de nota zijn open deuren: “Doen wat moet”, “Bestuurlijke alertheid”, “Samen met burgers”. Het mooiste speerpunt is wel het zevende. Hier staat namelijk dat de eerste zes speerpunten moeten worden uitgevoerd. Dank je de koekkoek. Met deze speerpunten kunnen wij dan verder ook niets;
3. De drie W’s zijn in deze nota nergens terug te vinden. Wat willen we bereiken? Wat gaan we er voor doen en wat kost het? De kaders zijn dus vaag, de doelstellingen nog vager en het is totaal niet controleerbaar en meetbaar. Als er in december niet een nota met meetbare doelstellingen ligt, dan zullen wij hier niet mee in kunnen stemmen.
Het college zal vervolgens op deze opmerkingen wel reageren met het antwoord, dat er nog allerlei concrete werkplannen komen waarin dit alles nader wordt uitgewerkt. Werkplannen die het college vaststelt en die voor de gemeenteraad slechts ter kennisname zijn. Dit is een trend die steeds meer voorkomt. Uit nota’s die de gemeenteraad moet vaststellen verdwijnen steeds meer concrete zaken totdat op een gegeven moment niet meer duidelijk is wat er nu concreet gaat gebeuren. GroenLinks/D66 vindt dit een zorgwekkende zaak.
Naar de mening van GroenLinks/D66 zijn de volgende zaken onderbelicht. Deze zouden in de definitieve versie van de nota Lokaal Gezondheidsbeleid dan ook toegevoegd moeten worden met concrete actiepunten:
1. Eenzaamheid: Uit cijfers die in deze nota genoemd worden, blijkt dat 45% van de volwassen bevolking in Oosterhout in meer of mindere mate eenzaam is. 45%!!! Wij verwachten in december een aantal concrete actiepunten van het college om hier wat aan te gaan doen;
2. Relatie gezondheid/opleiding/inkomen: Uit de nota Lokaal Gezondheidsbeleid volgt tevens dat er een verband is, tussen gezondheid/opleiding en inkomen. In wijken zoals Slotjes en Oosterheide leven mensen ongezonder en wordt de eigen gezondheid als minder ervaren. Themabijeenkomsten zoals die voorgesteld worden werken hier niet. De gemeente moet ervoor zorgen dat deze mensen concrete mogelijkheden krijgen om gezonder te gaan leven;
3. Bewegen: Een belangrijk onderdeel van een goede gezondheid is voldoende beweging. In alle kernthema’s van deze nota zou bewegen dan ook een onderdeel moeten zijn. In de vorige nota is hier in het vijfde speerpunt wel uitgebreid op ingegaan. Hier laat zich het gemis van een evaluatie merken.
Voorzitter nog een opmerking tot slot, na lezing van deze nota voelden wij ons niet echt beter. Het is te hopen dat het College voortaan met betere nota’s komt. Te veel van dit soort nota’s lezen kan naar onze mening toch wel leiden tot depressies wat we dan weer op moeten lossen met overmatig drankgebruik en heel veel roken. En dat zijn toch juist de zaken die we willen voorkomen?