Na lange tijd behandelen we vanavond weer een voorstel voor het Santrijngebied en het Huis voor Cultuur. Wat ons opviel in het Masterplan was de hier en daar gezwollen retoriek die gebezigd wordt. Meteen op de eerste bladzijde al “het kloppende en levende hart van Oosterhout Familiestad.” Wat verderop “een hoogwaardige representatieve entree”, “de garage is een belangrijk bronpunt”, “de hoge kwaliteit van materialisering” en “transparant, modern, maar met respect voor stijl” zijn een paar voorbeelden. Daarnaast heeft GroenLinks/D66 de indruk dat ook het fotomateriaal met voorbeelden uit andere steden wellicht een ietwat geflateerd beeld laat zien. Bij ons roept dat altijd meteen de vraag op of alles niet te mooi voorgesteld wordt, we worden een beetje argwanend dus.
En dat, voorzitter, terwijl GroenLinks/D66 altijd geijverd heeft voor een hoogwaardige voorziening. Wij hebben er bij andere fracties op aan gedrongen niet te beknibbelen, maar juist eens iets verder te kijken dan de neus lang is. Toch bergt een te hoogdravende presentatie later het risico in zich dat het geheel tegenvalt. En dat zal toch niet de bedoeling zijn.
Maar zoals we al zeiden, GroenLinks/D66 is altijd voorstander geweest van een voor Oosterhoutse begrippen wat luxere aanpak. En dit plan is wat dat betreft een stap in de goede richting. We willen ons daarom eerst richten op de positieve kanten van dit plan.
Ten eerste zijn we ingenomen met de reacties uit de buurt. Dat ondanks enige kritiek het comité Naschok positief reageert zegt genoeg. Ook horen we voor het eerst van de culturele instellingen dat men tevreden is met het gebodene. In ieder geval heeft men elkaar bij het overleg over de plannen kunnen vinden. Zowaar een prestatie van formaat.
De keuze om op de plaats van de oude Santrijn-school eerst het nieuwe Huis van Cultuur te bouwen en dan pas de oude behuizing te verwijderen is in onze ogen een goede. Hierdoor kan het culturele leven in de Bussel gewoon doorgaan en ook voor de bibliotheek hoeven geen moeizame oplossingen gezocht te worden. De nieuwe locatie geeft naar ons idee zeker de mogelijkheid om het geheel wat meer allure te geven. Dat doet zeker de, door GroenLinks/D66 altijd tegen de grote meerderheid van de raad in vurig bepleite, ondergrondse parkeervoorzieningen. Gelukkig is in ieder geval het college tot inzicht gekomen. Beter laat dan nooit.
Voorzitter, om in het verlengde van het bovenstaande te kiezen voor hoogwaardige woningbouw en daarmee een deel van de kosten te dekken vinden we heel begrijpelijk. We denken dat ook hier de gekozen lokaties goed zijn. We zijn het met het college eens dat ten aanzien van het park, de groene ruimte het maximale bereikt wordt.
Tot zover de positieve kanten van het Masterplan en dat zijn er meer dan we twee jaar geleden bij de presentatie in de perspectiefnota 2008 voor mogelijk hadden gehouden. Zo zie je maar je moet de moed nooit opgeven.
Maar, dan voorzitter, aan dit inhoudelijk goede masterplan zijn toch ook nadelen verbonden. En eigenlijk is dat in een zin uit te leggen. Namelijk de onderbouwing van het plan schiet hier en daar schromelijk te kort. En er zijn nog een groot aantal vraagtekens. We zullen dat toelichten.
Allereerst de financiële onderbouwing. Die lijkt bij tijd en wijle verdacht op drijfzand te rusten. Natuurlijk zijn de 22,5 miljoen euro uit de vrije reserve ook in onze ogen verdedigbaar. Maar de andere 12,5 miljoen zijn niet onderbouwd en door de economische ontwikkelingen zeer onzeker. De subsidie OP Zuid is volledig onzeker. Het parkeerfonds lijkt een utopie als een paar grote fracties in de raad hun mening niet drastisch veranderen. En gezien de economische crisis die te verwachten valt de komende jaren zullen de grondopbrengsten onder zware druk komen te staan.
Het college geeft in de schriftelijke antwoorden aan dat dan eventueel een beroep op de vrije reserve gedaan kan worden. Uit de perspectiefnota 2009 blijkt echter dat de vrije reserve al onvoldoende is om alle plannen uit te voeren. Met de 12,5 miljoen voor dit plan zal het tekort al snel oplopen tot 25 miljoen euro. Daar komt nog bij dat bij de berekeningen geen rekening is gehouden met de BTW. En het is wel duidelijk dat dit een negatief effect van wellicht miljoenen zal hebben.
Ook het feit dat het college niet aan kan geven of aan wil geven welke maatstaven zijn gehanteerd voor het bezoekersparkeren roept bij GroenLinks/D66 de nodige vragen op. Wij weten dat die berekeningen per geval kunnen verschillen, maar dat wil toch niet zeggen dat het college ons de uitkomsten daarvan niet kan laten zien. Dan weten we op hoeveel parkeerplaats voor de bezoekers van de het theater per stoel, voor winkels en andere instellingen per vierkante meter is gerekend. Nu is geen enkele controle mogelijk.
Uit het programma van eisen blijkt dat het college van zins is om bij de bouw van het Huis voor Cultuur duurzame materialen te gebruiken. Wat er echter niet uit blijkt is dat de bouw in zijn geheel op een duurzame wijze is vormgegeven. In deze tijd kan je als overheid niet meer permitteren om daar geen aandacht aan te schenken. En zoals u allen weet vraagt een duurzame bouw vaak grote extra investeringen. Kan de wethouder eens op dit aspect ingaan? En is het wel duidelijk of er van duurzame bouw sprake is?
Dan, voorzitter hebben we tijdens de informatieavond gezien dat er een totale tijdsplanning met de nodige beslismomenten beschikbaar was. Wij willen graag dat de raad daar inzicht in krijgt, en dat het college aangeeft op welke momenten en hoe het met de raad in contact treedt. Het lijkt GroenLinks/D66 bijvoorbeeld een goed idee om de uiteindelijke keuze voor de architect aan de raad voor te leggen alvorens daar een definitieve beslissing over genomen wordt. En er zijn wellicht nog andere cruciale beslismomenten die aan de raad voorgelegd moeten worden. Hoe denkt het college daarover? En kunt wellicht al een paar van die momenten noemen?
Een volgend punt de woningbouw, behelst ons grootste inhoudelijke bezwaar. GroenLinks/D66 blijft het uitermate vreemd vinden dat de Woonvisie weer niet van toepassing verklaard wordt op deze plannen. Om dat te onderschrijven verwijst het college naar de perspectiefnota 2008. Maar het is door de andere keuzes die gedaan zijn toch wel duidelijk dat die afspraken, zoals wij destijds al aanvoerden kant noch wal raakten. En dan zouden we er ons op een (1) onderdeeltje wel aan moeten houden? De doelstellingen die volgens de PvdA en de wethouder de komende jaren in moesten lopen raken op deze manier nog veel verder uit beeld. Het college plaatst telkens weer de sociale woningbouw in het verdomhoekje en in het centrum blijft uiteindelijk alleen dure bouw over. Dat zijn gewoon discutabele politieke keuzes zoals u zich zal herinneren uit de discussies over de Zwaaikom.
Het tweede waar het college gemaakte afspraken aan haar laars lapt zijn de kapitaalslasten. De heer Weijers gaf dat op de informatieavond ook al enigszins aan. Volgens de geldende afspraken en uitgangspunten moeten die lasten gewoon in de berekeningen mee genomen worden. Kijk maar naar de discussie over de Zandheuvelschool. Om dan hier weer zomaar af te wijken slaat nergens op. Zoals de wind waait, waait mijn jasje. Dat kan niet voorzitter. Volgens GroenLinks/D66 geldt de regel om kapitaalslasten met te reken of wel of niet. Dus bij het Huis van cultuur niet dan ook bij de Zandheuvel niet of omgekeerd.
Voorzitter, waar wij ook nog vragen over hebben is de plaats die voor de amateurverenigingen in het Huis van Cultuur aanwezig is. Dat blijft een beetje in het luchtledige hangen en wij willen daar wel duidelijkheid over hebben voordat er onomkeerbare beslissingen worden genomen.
Voorzitter, zoals zo vaak hebben we kritiek op de beantwoording van de vragen. In het geval van dit zo majeure plan, dat zoveel geld kost ergert ons dat bovenmatig. Een aantal daarvan zijn in het voorgaande al ter sprake gekomen, maar op andere willen we vanavond toch nog apart ingaan en nogmaals de vragen te stellen c.q. van commentaar te voorzien.
1. (Vraag 3GB): De extra subsidie die nodig is om extra activiteiten te organiseren wordt
niet verder toegelicht. Het antwoord blijft onduidelijk over de randvoorwaarden van de te besteden financiën.
2. (Vraag 25GB): Waarom wordt de exploitatiebegroting pas over een half jaar aan de raad
voorgelegd. Die is toch onmisbaar bij dit soort beslissingen?
3. (Vraag 26GB): Waar zijn de meeste economen te vinden die een opleving van de woningverkopen in de tweede helft van 2010 verwachten. Tijdens de informatieavond bleek ondubbelzinnig dat deze bewering op geen enkele manier te staven is.
4.(Vraag 3 Velds) Hoeveel parkeerplaatsen blijven er nu eigenlijk over voor bezoekers? Op de informatieavond werd gesteld 405, maar dat betekent wel dat de meeste van de woningen maar een (1)parkeerplaats ter beschikking krijgen. En dat is niet meer van deze tijd.
5 (Vraag 5 Velds): Het College stelt dat middelbare stadswoningen een schaars product
zijn in Oosterhout. Dit zegt echter niets over de verkoopbaarheid op dit moment. Woningen van 2 miljoen of meer zijn b.v. ook schaars in Oosterhout en zullen ook niet daarom als zoete broodjes over de toonbank gaan.
6. (Vraag 2 Van der Zanden): De vraag over de woonvisie is geheel niet beantwoord. Het College verwijst naar de Perspectiefnota waar alleen maar achterhaalde gegevens in stonden.
7. (Vraag 17 Van der Zanden): De opmerking dat het filmtheater vier keer zoveel
mogelijkheden heeft klopt niet. Straks kunnen er 120 mensen in de zaal, nu zit het
Filmtheater in de grote zaal, die een veel grotere capaciteit heeft.
8. Het verzoek (tijdens de informatieavond) om de gevolgen voor de vrije reserves eens goed aan te geven wordt beantwoord met de opmerking: zoek het zelf maar uit in de perspectief nota 2009. Dat hebben we dus maar gedaan. We kunnen niets anders constateren dat als het economisch tij nog even tegen blijft zitten er een tekort ontstaat van ruim 25 miljoen euro.
Conclusie: Hoewel GroenLinks/D66 een groot voorstander is van het nieuwe huis van cultuur maakt het college het uiterst moeilijk om nu een verantwoorde beslissing te nemen. De raad moet vanavond eigenlijk alleen een besluit over 3,5 miljoen euro voorbereidingskrediet moeten nemen. Wij denken dat het college echter een totaalbeslissing in de raadsnota voorlegt. Dat betekent dat we eigenlijk in totaliteit nog ruim meer dan de 35 miljoen euro willen besteden die we niet hebben. Het college wil of kan daarbij nog niet eens een fatsoelijke risicoanalyse presenteren. Of is het nog zo dat de gemeenteraad aan eind van het jaar nog kan besluiten om niet op de ingeslagen weg verder te gaan. GroenLinks/D66 wil in ieder geval alleen maar beslissen over het voorbereidingskrediet en verder niet.
Als dit soort grote beslissingen op slechte voorstellen worden genomen is de ervaring dat een paar jaar later de wethouders als rijpe appels van de boom vallen. Vaak niet eens degenen die de plannen presenteerden. Daar willen wij geen verantwoording voor nemen. Eventueel zullen we daar een amendement over indienen.
AMENDEMENT
Ondergetekende, M.F.Velds (GroenLinks/D66) raadslid voor de gemeente Oosterhout dient met verwijzing naar artikel 36 van het Reglement van orde voor de gemeente Oosterhout met betrekking tot agendapunt 0009008: Project Santrijn; Masterplan Santrijngebied en Huis voor Cultuur volgende amendement in:
De raad van de gemeente Oosterhout, in vergadering bijeen op 27 januari 2009 en gehoord hebbende de beraadslagingen met betrekking tot agendapunt 0009008: Project Santrijn; Masterplan Santrijn en Huis voor Cultuur
overwegende dat:
• door het college bij het Masterplan Santrijn geen risico-analyse wordt gepresenteerd en daardoor geen zuiver beeld van de financiële gevolgen van het Masterplan beschikbaar is
• uit de stand van de vrije reserve (volgens perspectiefnota 2009) blijkt dat als niet gedekte bedragen uit het Masterplan (totaal 12,66 miljoen euro o.a. subsidie, grondopbrengst en parkeerfonds) ten laste van de vrije reserve worden gebracht het tekort oploopt tot +/- 25 miljoen euro
• uit het programma van eisen blijkt dat in de planvorming behoudens het gebruik van duurzame materialen geen rekening is gehouden met de bouw van een duurzaam Huis van Cultuur (b.v. energievoorziening enz). Als wel aan die voorwaarde voldaan wordt, zullen ook hiervoor wezenlijk extra investeringen noodzakelijk zijn.
• in tegenstelling tot geldende afspraken (voorbeeld Zandheuvelschool) de kapitaallasten niet in de exploitatiekosten worden verrekend en daardoor een onzuiver beeld zal ontstaan t.o.v. andere instellingen
• met het ter beschikkingstellen van uitsluitend het voorbereidingskrediet ad 3,5 miljoen euro de voortgang van het Project Santrijn geen vertraging op loopt
besluit:
op pag. 11 van raadsnota 0009008 Project Santrijn; Masterplan Santrijn en huis voor Cultuur
te schrappen onder BESLUIT:
de punten 1 t/m 7
en te vervangen door:
1. Kennis te nemen van het Masterplan Santrijn, het programma van eisen, de beoogde grondexploitatie, de stichtingskosten begroting/vastgoedexploitatie Huis voor Cultuur ad 35,15 miljoen euro
2. 3,5 miljoen euro te voteren ten laste van de vrije reserve als voorbereidingskrediet Project Santrijn; Masterplan Santrijn en Huis voor Cultuur
3. De geheimhouding van de documenten grondexploitatie en stichtingskostenbegroting/vastgoedexploitatie te continueren conform artikel 25 lid 3 van de Gemeentewet
en gaat over tot de orde van de dag
M.F.Velds, GroenLinks/D66