Tijdens de Nieuwsjaarsreceptie op vrijdag 22 januari 2010 heeft GroenLinks Oosterhout een wandeling gespresenteerd door het gebied de Heikant. De wandeling kan als PDF bestand gedownload worden en in A4-formaat uitgeprint worden.
Wandeling door de eeuwenoude Heikant in Oosteind(NB)
RA=rechtsaf
LA=linksaf
RD=rechtdoor
Door de hoge ligging is de Heikant een van de oudste gebieden van Oosterhout. Het lag tegen de vroegere Brabantse heidegronden aan en sloot aan bij het gebied rondom de drie kloosters (de heilige driehoek) aan de andere kant van de snelweg A27.
Routebeschrijving:
1. Vertrekpunt: de Paulus-abdij, Hoogstraat 80 (parkeren mag op het kloosterplein). Bushalte van bus 127 naar Tilburg.
2. Van de parkeerplaats RA richting Oosteind over de snelweg. U bent nu in de Hoogstraat.
Als u het viaduct over bent, ziet u aan uw linkerkant de Klimophoeve, de oudste en grootste boerderij van de Heikant uit 1600.
3. RA de Heikantsestraat in.
Deze kronkelweg volgde de loop van een rulletje(beekje). Aan dit kostbare water en op de hogere zandgronden vestigden zich de boeren De boerenhoeven die er nu staan, stammen uit het begin van de 18e eeuw(±1740). Ze behoren tot het Brabantse langgeveltype Opvallend zijn de typische Vlaamse schuren met hun grote mendeuren (daar konden de hooggeladen karren met hooi en schoven graan onderdoor) en aan de achterkant de kleine mendeuren voor de lege karren. Een mooi voorbeeld ziet op nummer 43. Als deze weg een bocht naar links maakt, kunt u een uitstapje maken door RA de Bremstraat in te lopen. Dit is een uniek cultuur-historisch weggetje in Oosterhout, dat vroeger aansloot op de Monnikendreef achter de Paulusabdij. Op de eerste 125 meter liggen er kinderkopjes en die gaat dan plotseling over in een zandpad. Vlak voor een paardeweitje rechts ligt een onooglijk slootje. Hier stroomt dag en nacht, zomer en winter het water uit het kwelgebied door.
4. Terug naar de Heikantsestraat.
5. Bij de splitsing RA het Oude Heikantsepad in tot aan het kanaal.
De geschiedenis van de Heikant kunt u uitgebreid lezen op het groene paneel rechts vooraan. Het water van de sloten links en rechts is bruin vanwege het ijzergehalte in de grond. Links ziet u in het weiland de zogenaamde bolakkers (of zijn het stuifduinen?). Deze zorgden voor een goede afwatering. Rechts ziet u de blokkendozen van het moderne industrieterrein “de Everdenberg”. Dit deel van het Jamin-terrein was vroeger een prachtig natuurgebied. Moet de overkant ook zoiets worden?
6. We gaan nu LA langs het Wilhelminakanaal.
In 1910 is men begonnen met de aanleg van dit kanaal, met schop en kruiwagen. Onderbroken door WO I, is het in 1923 voltooid. Het kanaalgebied is onderdeel van een ecologische verbindingszone.
7. Op de kanaaldijk ziet u na ongeveer 150 meter links een pad. U gaat dit pad in dwars door de velden tot de T-kruising.
De bomenrijen rechtsmidden in de akkers vormen samen met de struiken het coulissenlandschap. Deze houtwallen paalden niet alleen de akkers af, maar ze riepen de zandverstuivingen ook een halt toe. Ze leverden geriefhout op voor de boeren. De eikenschors werd gebruikt voor het leerlooien. Een coulissenlandschap is in Oosterhout een zeldzaamheid geworden.
8. Als dit pad ophoudt gaat u RA de Brede Heistraat in tot aan het kanaal
Deze straat was vroeger de verbinding met het gehucht Steenoven.
9. LA langs het kanaal.
10. Daar waar het bos begint, klimt u LA, het bospad op.
Om verdere zandverstuiving te voorkomen is in 1899 dit bos aangelegd met naaldhout, eiken en berken. Er links achter ligt “Het Blik”(heideven).
11. LA bij de T-kruising de Groenstraat op.
12. U gaat nu de 1e weg LA de Oude Dongensebaan op.
Dit is de oudste verbindingsweg van de gemeente Oosterhout met de buurgemeente Dongen. Op het eind van deze weg staat links een wit landhuisje “’t Schele Eendje”. Rechts achter “’t Schele Eendje” ziet u de laatste restjes stuifduin (geel zand) van Oosteind. Het gebied ligt 6 m boven NAP. Er wonen veel vogels in deze hoek zoals kwartel, patrijs, fazant, bosuil, buizerd, Vlaamse gaai, specht, greveling, kwikstaart, nachtegaal en veel vinkensoorten. Aan de andere kant van de straat ziet u een verbouwde boerderij. In 1782 werd deze door de vermaarde boef Adrianus van Campen uit Dorst in brand gestoken. Hij chanteerde de boeren en als ze niet betaalden ging hun boerderij in vlammen op. Van Campen werd gesnapt en geradbraakt binnen de wallen van de stad Breda.
13. LA bent u weer op de Heikantsestraat, die straat blijven volgen
Wat verderop staan rechts twee opbouwboerderijen van na de tweede wereldoorlog. De boerderij die hier voor de oorlog stond, is op 15 februari 1945 verwoest door een V1, die veel slachtoffers veroorzaakte: een gezin van vader, moeder en negen kinderen, een dienstbode en 2 Engelse soldaten. Achter die boerderijen loopt de “Gilze-Rijen storing”. Deze breuk is 250 miljoen jaar geleden ontstaan. In de late ijstijd, toen het ijs ging smelten, zijn er door de watermassa’s maassedimenten aangevoerd, een dikke laag grind, zand en stenen. Deze tien meter dikke laag, die normaal heel diep ligt komt hier en nergens anders, op 1 à 2 meter onder het maaiveld voor en die veroorzaakt drassige weiden. De vele kwellen in de Heikant worden gevoed door het water van deze breuk.
14. Bij de T-kruising met Hoogstraat LA. U komt nu weer bij de St Paulus-abdij, het beginpunt van de wandeling