Tijdens de raadsvergadering van 9 juni 2008 heeft GroenLinks/D66 het woord gevoerd over de jaarrekening 2007 en de Perspectiefnota 2009.

0008029 Jaarrekening 2007 (Velds)

Het college meldt dat de belangrijkste conclusie van deze jaarrekening is dat er sprake is van een gezond financieel evenwicht tussen kosten en opbrengsten van de gemeente. Oppervlakkig gekeken moet je het daar wel mee eens zijn. Wat wil je anders met een positief saldo van 4,4 miljoen euro. Toch moet men niet meteen alles voor zoete koek aannemen. Je kan altijd de vraag stellen of de conclusie van het college wel echt klopt.

En dan blijkt dat je er ook een beetje anders tegen aan kan kijken. We beginnen dan met de opbrengst uit de grondexploitatie en het voordeel van de kapitaallasten. Bij elkaar komt dat neer op een slordige negen miljoen euro. Daardoor kunnen allerlei tegenvallers, zoals WAV A en Oud Brabant, opgevangen worden. En in 2006 was dat beeld al niet veel anders.

Met andere woorden elk jaar zijn er wel tegenvallers die door enorme meevallers worden gecompenseerd. En met oplopende rentetarieven en uiteindelijk teruglopende inkomsten uit de grondexploitatie blijft dat op den duur niet goed gaan. Al met al kan je gevoeglijk constateren dat de laatste jaarrekeningen een geflatteerd beeld van de werkelijkheid geven, waar het college vervolgens goede sier mee maakt.

Men kan ook constateren dat het college een groot deel van het geld, dat bestemd is voor toekomstige voorzieningen en het in stand houden daarvan, gebruikt voor het vullen van gaten in de begroting. Groenlinks/D66 had deze gemeenteraad wel eens willen horen als deze meevallers niet hadden bestaan en het college een verlies van grofweg zes miljoen euro gepresenteerd had. En dat op had moeten vangen met een greep in de reserves. Dan waren, naar ons idee, de rapen gaar geweest hier. En toch gebeurt nu precies hetzelfde. Want de winsten uit de grondexploitatie horen gewoon naar de reserves te gaan.

Het gevolg van deze handelswijze van het college is dat we nu met zijn allen leven op kosten van toekomstige generaties. Een soort diefstal zou je dat dus kunnen noemen. En met over een jaar of acht teruglopende inwonersaantallen zullen zij dan flink de buikriem aan moeten halen. Onze conclusie van deze jaarrekening is dus een heel andere dan die van het college. Het hoeft zich niet op de borst te slaan, maar kan voor dit potverteren zich beter, samen met de coalitiepartijen, in een hoekje gaan zitten schamen.

Wat GroenLinks/D66 verder nog weer opgevallen is in dit jaarverslag, is dat op velerlei gebied vertraging aan de orde is. We hebben het ook al van anderen gehoord. Niet alleen ten aanzien van voorgenomen beleid en daaraan verbonden nota's maar ook, en dat is erger ten aanzien van de uitvoering. Het wordt zo langzamerhand vervelend om het te melden. We zullen zomaar eens een paar voorbeelden noemen en dan zijn we bij lange na niet volledig. Deze voorbeelden staan overigens meestal zonder verdere toelichting vermeld in dit jaarverslag, bij de programma's. Vertraging treedt onder andere op bij communicatiestrategie, de ontwikkeling van het gebied Slotbossetoren, bomencompensatie, bushaltes, evalueren parkeren, het grondstoffendepot, projectenbureau, cultuurnota, monumentenlijst, evaluatie afvalinzameling en als laatste het Santrijn gebied. Waar het college op 26 maart van meldde dat het programma van Eisen er binnen enkele weken zou zijn. We zijn nu weer bijna twee en een halve maand verder en er is nog steeds niets. Zelfs op korte termijn loopt de planning kennelijk mis. Het is om droevig van te worden.

Dan als laatste nog een opmerking over het rapport van bevindingen. Opnieuw constateert de accountant onregelmatigheden bij aankoop en aanbestedingsbeleid. Het is duidelijk dat de problemen daarbij nog niet opgelost zijn. Groenlinks/D66 lijkt het nuttig om, ondanks dat het geen onderdeel meer uitmaakt van het normenkader, de accountant de opdracht te geven om eens extra aan dit beleid aandacht te besteden en de raad daar op zo kort mogelijke termijn apart over te informeren. We zullen daarover eventueel een motie indienen, maar willen eerst graag de reacties van de andere partijen horen voor wij daar toe overgaan. Dank u.”

0008031 Perspectiefnota 2009 (Van der Zanden)

Algemeen

Voorzitter, velen van u zullen de serie: “Ti Ta Tovenaar” uit de jaren ’70 nog welk kennen en voor degene die het zich niet meer kunnen herinneren, zal ik hun geheugen nog even opfrissen: “Hoog in de wolken, in een luchtkasteel, woont Ti Ta Tovenaar met zijn dochter Tika. Hij probeert al tijden om aardbeien in kamelen te veranderen. Het is hem, meen ik, nooit gelukt. En er gaat ook nogal eens iets mis met de toverkunsten van vooral Tika. Maar die moet alles ook nog leren, natuurlijk. Vooral het heertje uit het dorp beneden op de grond is slachtoffer van de mislukte toverpogingen. Maar ook de andere dorpsbewoners (het kruideniertje, de ober, de agent) ontkomen niet aan allerlei vreemde gebeurtenissen. Dan zit daar zomaar een aapje op de stoel! En dan is het plotseling weer weg........

Voorzitter, wat heeft dit nu vervolgens te maken met de Perspectiefnota? Heel veel, naar de mening van GroenLinks/D66. Ti Ta Tovenaar en zijn dochter Tika staan natuurlijk symbool voor het College. Hun bedoelingen zijn goed, ze doen nog zo hun best en ze leren hard, maar het gaat nog te vaak mis. Zo kan de toverspreuk om het onkruid weg te toveren nog wel wat verfijning gebruiken, want hij werkt nog niet overal even goed. De toverspreuk waarmee goedkope huurwoningen verdwijnen, werkt daarnaast wel goed. Alleen kan dit College de spreuk om nieuwe goedkope woningen te bouwen niet vinden. En vooral in het centrum wordt er veel getoverd: toegangspoorten, kloppend hart van Oosterhout Familiestad, drie polen, Centrum+, Actieplan Stadshart en Santrijngebied. Als dat maar geen luchtkasteel wordt. En het aapje dat plotseling weer verdwijnt: dat is natuurlijk de grondnota!!!

Voorzitter, wat is nu de moraal van dit verhaal: Ondanks de ongetwijfeld goede bedoelingen van dit College, moet GroenLinks/D66 tot de conclusie komen dat dit College op een dood spoor zit. De uitvoering van allerlei zaken stokt, op vele beleidsterreinen komen met moeite beleidsnota’s tot stand en beantwoording van vragen vanuit de raad gebeurd niet goed en te laat. Het College lijkt piepend en krakend tot stilstand te komen. Om dit als het ware te verbergen wordt in deze Perspectiefnota de bouw van een aantal luchtkastelen voorgesteld. Zaken als een “Actieplan Stadshart” worden voorgesteld als DE toverformule om zaken weer aan de gang te krijgen. Het zal duidelijk zijn wat GroenLinks/D66 in grote lijnen van deze Perspectiefnota vindt. Wij zullen nu verder ingaan op een aantal concrete zaken.

Actieplan Stadshart

Het voorstel voor een “Actieplan Stadshart” is wat GroenLinks/D66 het beste te kwalificeren als “oude wijn in nieuwe zakken”. In hoofdstuk 2 van de perspectiefnota worden allerlei al bestaande nota’s en ontwikkelingen opgevoerd. De meerwaarde van het “Actieplan Stadshart” bestaat er volgens het College dan uit dat deze zaken allemaal met elkaar verbonden moeten worden. Zowel in de perspectiefnota als in antwoord op vanuit de raad gestelde vragen komt er dan een onderbouwing, waaraan wij geen touw meer kunnen vastknopen. Het lijkt er op dat het College inmiddels aardig de weg aan het kwijtraken is tussen alle nota’s en plannen die ze de laatste tijd zelf over Centrum uitgestort zijn: “Centrum+, Vitale en attractieve binnenstad, Veiligheid en leefbaarheid in de Binnenstad, stadsmarinier en drie polen benadering”. We zullen er vast nog enkele vergeten zijn. Dit geldt in het bijzonder voor de toekomstige parkeervoorzieningen in het Centrum. Moest dit vorig jaar allemaal nog bovengronds, nu is op pagina 7 van de Perspectiefnota ineens te lezen dat de auto’s in gebouwde, al dan niet ondergrondse voorzieningen geparkeerd moeten gaan worden. Op een door ons gestelde vraag antwoord het College echter dat grootschalige bovengrondse parkeervoorzieningen in het Centrum wel mogelijk zijn. GroenLinks/D66 snapt het nu niet meer, kan het College uitleggen wat ze nu wil met het parkeren in het Centrum?

Voorzitter, Ondertussen loopt de belangrijkste ontwikkeling in het Centrum: “Het Huis van de Cultuur” enkel maar meer vertraging op. GroenLinks/D66 wil het College dan ook oproepen om te doen wat ze beloofd hebben bij hun aantreden: uitvoeren, uitvoeren, uitvoeren. Het “Actieplan Stadshart” is wat GroenLinks/D66 betreft dan ook overbodig.

Afvalbeleid

Voor wat betreft het afvalbeleid roept de Perspectiefnota vooral vragen op. Bij de invoering van het nieuwe afvalbeleid is door het College toegezegd dat er een evaluatie plaats zou vinden. Deze evaluatie blijkt de milieuenquête te zijn. Uit deze milieuenquête valt op te maken dat ongeveer 1/3 van alle inwoners vindt dat het afval niet vaak genoeg wordt opgehaald. Stelt u zich eens voor dat u bij een bedrijf werkt en uit een onderzoek blijkt dat 1/3 van alle klanten ontevreden is met uw product. Dan hebt u bij dat bedrijf een enorm probleem. Kan het College aangeven wat het aan deze grote ontevredenheid van de burgers gaat doen? Verder vindt GroenLinks/D66 de evaluatie van het afvalbeleid ook erg minimaal. We hebben er inmiddels al schriftelijke vragen over gesteld. Waar is bv. de informatie terug te vinden over de scheidingspercentages van de verschillende soorten afval? Is er sprake van meer zwerfvuil in Oosterhout? GroenLinks/D66 wil deze resultaten alsnog ontvangen van het College. En de individuele service abonnementen, dat is natuurlijk gewoon DIFTAR. In de hoogbouw is DIFTAR overigens al ingevoerd. Als je daar meer dan een gemiddeld aantal zakken heb, moet je per zak € 1,25 bij  betalen. Het College handelt dus in strijd met het College akkoord waarin staat dat geen DIFTAR ingevoerd gaat worden.

Minimabeleid

Op pagina 49 van de Perspectiefnota geeft het College aan dat er in 2006 en 2007 geld over was van het minimabeleid. In 2006, € 175.000 en in 2007 € 245.000. Ook in 2005 was er overigens al geld over, namelijk een bedrag van € 230.000. Het College trekt op basis hiervan de foute conclusie dat het huidige budget dus niet aansluit bij de werkelijke kosten. GroenLinks/D66 wil de brief van 31 oktober 2007 over de regeling chronisch zieken, gehandicapten en ouderen nog eens in herinnering roepen. Hierin wordt het voorstel gedaan om in plaats van € 255 in 2007 nog maar € 200 uit te keren in het kader van deze regeling. Een van de redenen is dat het aantal toekenningen niet binnen het beschikbare budget past. En hier beweert het College doodleuk dat er in 2007 geld over was. Hoe vaak hebben wij de afgelopen jaren bij discussies over het minimabeleid niet gehoord, dat een of andere voorstel niet kon omdat er geen budget voor was? Hoe vaak hebben wij al aangedrongen op maatregelen om het niet-gebruik tegen te gaan? Voorzitter, het klopt gewoon niet wat het College doet. Het zal duidelijk zijn dat GroenLinks/D66 bij de behandeling van het minimabeleid met concrete voorstellen zal komen omdat hier dus de financiële ruimte voor is. De opmerking: “Meneer van der Zanden, daar is geen geld voor” willen wij dan in elk geval niet horen, want die klopt niet.

Oosterhoutpas

Het College geeft aan dat de Oosterhoutpas in september 2008 wordt ingevoerd met een afzet van 1000 passen. Tot nu toe is er echter nog niets concreets bekend. Ook vinden wij een totaal aantal passen van 1000 wel erg laag. Wanneer de pas uitgedeeld gaat worden aan minima in Oosterhout zit je al zo aan dat aantal. Kan het College hierover wat meer duidelijkheid verschaffen?

Financiële stand van zaken

Het College geeft in deze perspectiefnota aan dat er de komende jaren geen financiële ruimte beschikbaar en dat er in 2012 zelfs sprake zal zijn van een tekort van € 633.000. Naar de mening van GroenLinks/D66 wordt uit de perspectiefnota niet duidelijk hoe de werkelijke financiële stand van zaken is.

1) In de jaarrekening 2007 worden verschillende tegenvallers genoemd die nog niet in deze perspectiefnota verwerkt zijn. Het gaat hier om een tekort binnen het inkomensdeel van de WWB, de jaarlijkse bijdrage aan de WAVA en de exploitatiekosten van de Bussel. Uit de jaarrekening valt op te maken dat er hier sprake is van structurele tegenvallers;

2) De stand van zaken m.b.t. de ombuigingen zoals aangekondigd in de begroting 2008 is op dit moment niet duidelijk. Afhankelijk van de mate waarin de ombuigingen gerealiseerd kunnen worden en waarin dit ook politiek geaccepteerd wordt, kunnen dus nog extra tegenvallers optreden;

3) Over de efficiencykorting van 2% is het College erg onduidelijk. Vragen van GroenLinks/D66 en Gemeentebelangen worden gewoonweg niet of zeer algemeen beantwoord. Ook daar moeten we dus gaan gissen wat het allemaal op gaat leveren. Het zal er dan wel op neer komen dat vooral op de “kleine” subsidies voor allerlei verenigingen i.b.v. het culturele veld en de sport bezuinigd gaat worden. Het College zegt verder dat er ook op personele kosten bezuinigd gaat worden, maar op allerlei andere manieren komt er daar ook weer geld bij, dus van een bezuiniging is daar geen sprake. In de praktijk zal de burger de efficiencykorting dus gaan merken en niet de organisatie zelf. GroenLinks/D66 vindt dat de efficiencykorting niet buiten dit huis, maar hierbinnen gehaald moet worden. Verder vraagt GroenLinks/D66 of de extra verhoging van de OZB bovenop de inflatie wel noodzakelijk is. Waarom is verhoging met de inflatiecorrectie niet voldoende?

4) Dan is er ook nog het amendement m.b.t. het kwaliteitsniveau van de Openbare Ruimte dat in de afgelopen raadsvergadering door Gemeentebelangen en PVDA is ingediend. Een amendement dat een structureel gat in de begroting zal slaan van enkele tonnen. Wij zijn benieuwd waar beide fracties het geld gevonden hebben, wat er volgens het College niet is.

Aanvullende prioriteiten

In hoofdstuk 4 van de Perspectiefnota noemt het College enkele aanvullende prioriteiten waarvoor op dit moment geen financiële ruimte is. Dit is naar de mening van GroenLinks/D66 in directe tegenspraak met het zojuist genoemde amendement. Vanwege de onduidelijkheid over de financiële situatie hebben wij er op dit moment geen zicht op of deze aanvullende prioriteiten wel of niet binnen de financiële ruimte van 2009 en verder passen. Wat GroenLinks/D66 betreft zijn er in elk geval een tweetal zaken die niet uitgesteld dienen te worden. Dit betreft de aanleg van de kunstgrasvelden en bijbehorende zaken op De Elskens en bij TSC. Ook is het voor ons niet acceptabel om het organiseren van bewegingsactiviteiten voor senioren en mensen met een handicap door Oosterhout in Beweging een lagere prioriteit te geven.

Voorzitter, aan het eind van deze bijdrage nog enkele losse vragen en opmerkingen:

• Voor GroenLinks/D66 is het nog steeds onduidelijk wanneer de woonzorgvoorziening in Dommelbergen nu eindelijk komt. En hoe zit het met woningen voor ouderen op andere plekken. De geplande woningen op de locatie van de noodschool in Vrachelen komen hier niet. Graag een reactie van het College.

• Bij het Huis van Cultuur is de kostenstijging voor 4,1 miljoen te verklaren door indexeringen. Dat is een kostenstijging van 7% per jaar. Zijn de prijzen zo snel gestegen de laatste jaren?

• Meer dan een eeuw geleden heeft Oosterhout al eens de trein gemist. Het College is naar de mening van GroenLinks/D66 hard bezig opnieuw een historische vergissing te begaan. Het College houdt zich afzijdig nu de discussie over de spoorlijn Breda – Utrecht bezig is. Anders zou dit College wel eens in de geschiedenisboekjes kunnen komen als het College dat er voor de tweede keer voor gezorgd heeft dat Oosterhout geen treinstation krijgt. En dat gunt zelfs GroenLinks/D66 dit College niet.