Halverwege deze raadsperiode komt het College voor de eerste keer met een Perspectiefnota waarin teruggeblikt wordt op de afgelopen twee jaar, waar een vooruitblik voor de komende jaren gegeven wordt en waar ingegaan wordt op ontwikkelingen zoals Regionale Samenwerking en de overheveling van allerlei taken vanuit het Rijk naar de gemeenten. Het College geeft aan dat er de afgelopen twee jaar een aantal slepende dossiers is vlotgetrokken.

Op sportgebied is er eindelijk duidelijkheid gekomen voor TSC en VV Oosterhout kan over een aantal jaren naar een nieuw sportpark in het noorden van Oosterhout. Wat betreft het zwembad is het College er in geslaagd om met een voorstel te komen dat draagvlak had onder de Oosterhoutse bevolking, bijna unaniem door de gemeenteraad is aangenomen en ook nog gezorgd heeft tot een vermindering van de kosten op het gebied van zwembaden. Op dit onderwerp heeft het College dus goed werk geleverd. Vooral vanwege de goede communicatie met de gebruikers van de gemeentelijke zwembaden.



Op andere gebieden heeft het College de plank echter misgeslagen. Zo geeft het College aan dat het dossier van de buurthuizen is vlotgetrokken. Door de coalitiepartijen is op dit gebied een aantal besluiten genomen. Drie buurthuizen dicht en drie nieuwe activiteitencentra zijn opgericht. In twee van de nieuwe activiteitencentra komen tot nu toe nauwelijks mensen. In de Bunthoef is het drukker vanwege de activiteiten van het voormalige Accent-Zuid, maar zijn alle oude vrijwilligers wel vertrokken. Er staat het College dus de komende twee jaar nog een hele grote taak te wachten om de sociale structuren, die door hun toedoen verdwenen zijn weer op te bouwen. Waar mensen vroeger aan de samenleving deel namen, zitten ze nu door toedoen van dit College weer thuis.



VISIE OP VOORZIENINGEN

Voorzitter, hetzelfde dreigt te gaan gebeuren bij de Visie op Voorzieningen die in deze perspectiefnota wordt gepresenteerd. Het College is gestart met een discussie over de Brede Aanpak van Voorzieningen in Oosterhout. In september 2011 is in een besloten bijeenkomst gesproken met professionals op het gebied van voorzieningen. In april 2012 is er een symposium geweest op het Frencken College. Ook op dit symposium waren het vooral weer de professionals van de bekende organisaties die aanwezig waren. Er heeft één iemand die niet professioneel met voorzieningen bezig was, hier iets gezegd, en dat was iemand uit het sportcluster van de Warande. Het College geeft aan dat de Visie op Voorzieningen nu inhoudelijk is vastgesteld en uitgevoerd moet gaan worden.



Dit College geeft vanuit een liberale ideologie steeds aan dat er meer eigen verantwoordelijkheid richting de burger moet en dat de burger gebruik moet gaan maken van zijn eigen kracht. Het is dan buitengewoon opvallend om te zien, dat wanneer het gaat over de toekomst van de voorzieningen in Oosterhout er een discussie gevoerd gaat worden, waar uitsluitend met de vaste kring van professionele organisaties en verenigingen gesproken wordt. Die burger waar het College altijd hoog van opgeeft als het gaat om het nemen van de eigen verantwoordelijk, ziet zij echter niet staan als er gesproken moet worden over de toekomst van de voorzieningen in Oosterhout. Dat zorgt dan voor open deuren zoals: “Scholen voor voorgezet onderwijs werken nauwer met elkaar samen” en “De ondernemers in de Oosterhoutse binnenstad ondervinden steeds meer de effecten van de groei van het internetwinkelen” en allerlei conclusies die vrij willekeurig uit bestaande beleidsnotas zijn gehaald en waar het nodige op af te dingen valt. Over de rol van vrijwilligers in de Oosterhoutse samenleving is niets terug te vinden en dat is uiteindelijk toch de groep mensen, die in de ogen van het College, al deze zaken in de stad moet gaan dragen, met zo weinig mogelijk ondersteuning vanuit de gemeentelijke overheid. En hierdoor is er dus sprake van een visie die op geen enkele manier draagvlak heeft in de Oosterhoutse samenleving. Deze Visie is dan net zoals “Oosterhout Familiestad” en het “Actieplan Stadshart” gedoemd tot mislukken. Er wordt nog wel eens naar verwezen maar de burger zal er verder niets van merken.



Voorzitter, er zijn verschillende gemeenten in Nederland waar gekozen is voor het voeren van zogenaamde stadsdebatten over bepaalde onderwerpen. Wanneer dit goed opgezet wordt, kan er naar de mening van GroenLinks wel degelijk sprake zijn van een proces, dat uiteindelijk kan gaan leiden tot een breder gedragen visie over de voorzieningen in een stad. GroenLinks zal hierover donderdag met een voorstel komen. Kern van de zaak is dat het College moet gaan communiceren met de bevolking over de voorzieningen in deze stad.  (MOTIE)



OOSTERHOUT EN DE REGIO

Voorzitter, GroenLinks is een voorstander van samenwerking met andere gemeenten wanneer dit voor beide partijen voordelen oplevert. Hierbij moet zoals het College aangeeft, steeds gekeken worden, op welk onderwerp met welke gemeenten het beste kan worden samengewerkt. In de praktijk ervaart GroenLinks echter dat de samenwerking met de 19 gemeenten in West-Brabant steeds dominanter wordt. Het wordt vanuit West-Brabant steeds meer als een vanzelfsprekendheid gezien dat bepaalde zaken door haar uitgevoerd gaan worden. Denk bijvoorbeeld aan de discussie over de leerplicht waar de Oosterhoutse raad op het laatste moment voor het blok gezet werd. Ook op het gebied van de jeugdzorg is men in West-Brabant bezig. Hier moet naar de mening van GroenLinks voorkomen worden, dat er een situatie gaat ontstaan dat dit uiteindelijk alleen nog maar gemeenschappelijk met de andere West-Brabantse gemeenten uitgevoerd kan gaan worden.



Voor wat betreft de communicatie van dit College over de regionale samenwerking in West-Brabant zien we dat dit steeds slechter gaat. GroenLinks krijgt steeds meer het idee dat het College geen grip meer heeft op deze samenwerking. Zo wist men in de raadsvergadering van afgelopen mei niet te vertellen hoe het nu eigenlijk kwam dat een zienswijze van de Oosterhoutse raad onvolledig was ingediend. Uiteindelijk bleek dit te berusten op een simpele menselijke fout. GroenLinks vind het dan wel opvallend dat zowel de ambtenaren van de gemeente Oosterhout, de ambtenaren van de regionale samenwerking, het algemeen bestuur van de regio, het dagelijks bestuur van de regio en het College van Oosterhout dit niet is opgevallen. Hier zijn allemaal mensen in actief uit het Oosterhoutse, die toch zouden moeten weten wat de Oosterhoutse raad besloten heeft. Blijkbaar worden de stukken die door de regionale samenwerking West-Brabant worden aangeleverd hier in Oosterhout niet altijd even nauwkeurig gelezen. Maar, voorzitter, daarmee is dit verhaal nog niet afgelopen. Dit College heeft aangegeven dat er ook bij gemeenschappelijke regelingen, net als in Oosterhout, bezuinigd moet gaan worden.  Uit de begroting 2013 van de Regionale Samenwerking West-Brabant volgt echter dat er sprake zal zijn van een kostenstijging van € 1 miljoen bij de programmakosten. Deze kostenstijging is volstrekt tegenstrijdig met de gemaakte afspraken dat er jaarlijks 3% bezuinigd moet worden bij de gemeenschappelijke regelingen. Het College geeft op een vraag van GroenLinks hierover het volgende antwoord: “Voor het college is momenteel niet helder/transparant waar de kostenstijging vandaan komt. Het college heeft RWB verzocht om meer inzicht te geven in de kostenstijging, afhankelijk van de aanleiding van de kostenstijging zal er een passende oplossing worden gezocht naar de kostenverdeling over de gemeenschappelijke regeling en de gemeenten.” GroenLinks vindt het zeer vreemd dat een College waarin twee leden zitten die in het bestuur van de regio West-Brabant zitten, niet weet waar de kostenstijging vandaan komt. Dit terwijl deze twee leden verantwoordelijk zijn voor de opgestelde begroting van 2013 van de regio West-Brabant. Is er dan een begroting opgesteld waarvan de regio West-Brabant zelf niet weet waarop deze nu eigenlijk gebaseerd is? In een tijd van grote bezuinigingen in Oosterhout kan GroenLinks niet akkoord gaan met een dergelijke stijging van de kosten van deze Gemeenschappelijke Regeling. Feitelijk vraagt het College nu extra geld aan de raad, zonder dat duidelijk is, waarom dat nu nodig is. Graag een reactie van het College op de zojuist genoemde zaken over de regionale samenwerking West-Brabant.



Voorzitter, in de conceptbegroting van de WAVA wordt aangegeven dat er vanaf 2014 rente en aflossing betaald zal moeten gaan worden op een eerder afgesloten lening. Op dit moment zijn hiervoor in de begroting nog geen financiële middelen gereserveerd vanaf 2014. Gezien de huidige financiële situatie van de WAVA en de mogelijke toekomstige ontwikkelingen op het gebied van de Sociale Werkvoorziening is het naar de mening van GroenLinks niet logisch om aan te nemen dat hiervoor vanaf 2014 geld binnen de begroting van de WAVA gevonden kan worden. Het College gaat er vanuit dat dit wel moet gaan gebeuren. Als reden wordt gegeven dat in het verleden tekorten volledig zijn afgedekt door de gemeenten. Op zich is deze redenatie logisch, maar wanneer de WAVA er niet in slaagt om dit geld te vinden, zal ze uiteindelijk toch weer bij de deelnemende gemeenten uitkomen, of we zouden de WAVA failliet moeten laten gaan. Uiteindelijk komt de rekening echter altijd bij ons terecht. GroenLinks wil graag meer duidelijkheid van het College over wat er nu vanaf 2014 moet gaan gebeuren.



TRANSITIES

Voorzitter, het College geeft aan dat bij alle veranderingen die er aan zitten te komen op het gebied van Sociale Zekerheid, Jeugdzorg, WMO en AWBZ de eigen verantwoordelijkheid van mensen centraal staat. Verder valt ook op dat alle maatregelen en bezuinigingen op deze gebieden buitengewoon vaag omschreven staan in de Perspectiefnota. Wat dus de gevolgen van dit beleid zijn, wordt niet inzichtelijk gemaakt.



Wat dit betreft biedt het boek Niemandsland van Marcel van Dam hierin een goed inkijkje: Tot het begin van de jaren tachtig was onze verzorgingsstaat gebaseerd op de gedachte dat iedereen, ongeacht afkomst en mogelijkheden, recht heeft op een menswaardig bestaan. Tijdens de economische crisis van begin jaren tachtig begon daar de klad in te komen. Burgers moesten zelf verantwoordelijk worden gehouden voor hun welvaart en veel overheidsdiensten werden verzelfstandigd of geprivatiseerd. Geld werd de norm voor succes, niet het welzijn van mensen. Terwijl de welvaart voor de meerderheid aanzienlijk steeg, werden de achterblijvers op een steeds grotere achterstand gezet. Iedereen moest zich geschikt maken voor de prestatiemaatschappij, niet alleen door zijn vaardigheden te vergroten, maar ook door zijn gedrag aan te passen. Maar ontwikkelingen in de wetenschap, met name in de neurobiologie en de sociale wetenschappen, lieten juist zien dat vaardigheden goeddeels zijn vastgelegd door aanleg en opvoeding in de vroegste jeugd. Het gevolg is geweest dat een steeds grotere groep niet zelfstandig in eigen levensonderhoud kon voorzien: zij werden ‘onrendabel’. Armoede is de belangrijkste oorzaak van achterstand. Dat gaat gepaard met talloze maatschappelijke problemen, zoals schooluitval, slechte gezondheid, opvoedingsproblemen, arbeidsongeschiktheid, werkloosheid, verslaving, overlast en criminaliteit. Er is een prestatiemaatschappij ontstaan waarin een steeds groter groeiende groep mensen niet kan voldoen aan de steeds strengere eisen die aan hun gesteld worden. Wanneer je gaat kijken bij wie de gevolgen terecht komen van de veranderingen op het Sociale beleid, dan zijn dat steeds die groepen mensen, die om wat voor reden dan ook een tegenslag in hun leven gehad hebben. Deze mensen worden voor die tegenslag nu ineens zelf verantwoordelijk gemaakt. Het is als het ware hun eigen schuld. Geluk wordt voorgesteld als een keuze terwijl het dat niet is.



Duidelijk wordt wel dat alle bezuinigingen op dit gebied, want dat is het feitelijk, steeds bij dezelfde groep mensen terecht komen. Hierdoor gaat een stapeling van bezuinigingen ontstaan. Het College geeft dat in de Perspectiefnota op pagina 9 ook aan. GroenLinks maakt zich hier zorgen over en zal dan ook donderdag met een voorstel komen om na te gaan in hoeverre er sprake is van een stapeling van bezuinigingen die steeds bij een bepaalde groep mensen terecht komt. (MOTIE)



Voorzitter, GroenLinks zal op het Sociale terrein steeds met voorstellen blijven komen om er voor te zorgen dat mensen die om wat voor reden dan ook minder geluk in het leven hebben gehad, niet van de rand afvallen. De overheid heeft hierin dus een heel nadrukkelijke rol om voor mensen de mogelijkheden te creëren om op een goede manier aan deze samenleving deel te nemen. Wij noemen hierbij twee voorbeelden:



1)    Het Persoonsgebonden Budget binnen de WMO is naar de mening van GroenLinks een groot goed. Mensen hebben hierdoor de mogelijkheid om zelf vorm te geven aan hun eigen behoefte voor ondersteuning. Het opvallende is juist dat dit college het mensen moeilijker gaat maken om hun eigen leven op hun eigen manier in te gaan richten. De ondersteuning aan mensen met een PGB van de Sociale Verzekeringsbank is afgeschaft. Dit onder het motto van de eigen verantwoordelijkheid. Eigen verantwoordelijkheid wordt hierbij dus gebruikt als een motief om te bezuinigingen, zonder dat er ook maar enige visie achterligt.



2)    Wanneer je als gemeentelijke overheid een samenleving wilt, die meer dingen zelf gaat doen, moet je hiervoor de noodzakelijke voorwaarden creëren. Het moet mensen voor mensen makkelijk en aantrekkelijk gemaakt worden om initiatieven te nemen en te ontwikkelen. Hiervoor heb je dan organisaties nodig waarop deze mensen terug kunnen vallen, waar ze de hulp van in kunnen roepen als ze iets willen, maar daar niet precies vorm aan weten te geven. Een voorbeeld van zo’n organisatie is naar de mening van GroenLinks “Samen voor Oosterhout”. Deze organisatie dient als een soort vliegwiel om bepaalde projecten en zaken aan te zwengelen. Het College bezuinigt de gelden voor deze organisatie weg. Ook hier wordt er puur op de korte termijn bezuinigd, terwijl de lange termijn positieve effecten van een organisatie als “Samen voor Oosterhout” uit het zicht verloren worden. Dit soort bezuinigingen kosten meer dan ze opleveren. GroenLinks zal dan donderdag ook met een voorstel komen om Samen voor Oosterhout vanuit de gemeente te blijven ondersteunen. (AMENDEMENT)



WAT MISSEN WE

Voorzitter, op een tweetal gebieden blijft het akelig stil bij dit College. Dat is allereerst op het gebied van de duurzaamheid. Dit is een onderwerp dat voor dit College niet blijkt te bestaan. Ook hier wordt vooral weer naar de korte termijn gekeken. Als het op de korte termijn wat kost, maar op de langere termijn veel oplevert, moeten we het toch maar niet doen. Het College heeft op dit gebied geen enkele visie, terwijl het veranderende klimaat ons zal gaan dwingen om op dit gebied ingrijpende maatregelen te gaan nemen. Een voorbeeld van dit gebrek aan visie is te zien op De Contreie waar gedurende het proces ineens allerlei duurzaamheidseisen werden gesteld aan de te bouwen huizen, en toen bleek dat particulieren die hier huizen wilden ontwikkelen daar niet aan konden voldoen, dit ineens weer ingetrokken werd. Duurzaamheid zit gewoonweg niet in de genen van dit College. Het wordt niet als een integraal onderdeel van het gemeentelijk beleid beschouwd, maar als iets extra’s, wat er alleen bijgedaan wordt als daar tijd en geld voor is.



Verder mist GroenLinks ook de visie van dit College op de veranderende rol van de gemeente door de overheveling van allerlei taken vanuit het Rijk naar de gemeentes. Gemeentes worden steeds meer een uitvoeringsorgaan van het Rijk. Wij krijgen weliswaar bevoegdheden, maar hier zitten dan vervolgens onvoldoende financiële middelen bij. Aan dit geld worden vervolgens weer voorwaarden verbonden, waardoor het er feitelijk op neer komt dat we als gemeente rijksbeleid aan het uitvoeren zijn. Wij beginnen dat als raadsleden steeds meer te merken en binnen GroenLinks stellen we ons ook steeds meer de vraag wat nu eigenlijk nog de ruimte is, die we op bepaalde gebieden hebben. Het is een vraag waarop dit College toch echt met een antwoord zal moeten komen.



Voorzitter, op pagina 10 van de Perspectiefnota geeft het College aan dat er meer gebruik gemaakt moet worden van de kennis die aanwezig is bij de Hogeschool voor Toerisme. Als wij deze Perspectiefnota lezen, lezen wij een stuk waaruit duidelijk wordt dat er een frisse wind in dit huis nodig is, met creatieve en toekomstgerichte ideeën. GroenLinks zal aanstaande donderdag dan ook met een voorstel komen om de samenwerking tussen de gemeente Oosterhout en het Middelbaar en Hoger Onderwijs stevig uit te gaan breiden. Want een flink aantal frisse en nieuwe ideeën kan geen kwaad. (AMENDEMENT)



Voorzitter, ik rond af. De Perspectiefnota: “Focus op 2013” is geen spectaculair boekwerk.  Van een visie van dit College op de stad is volgens GroenLinks geen sprake. Het is een verzameling van bij elkaar gevoegde dingen uit allerlei nota’s. Voor hetzelfde geld hadden er allerlei andere dingen in kunnen staan. Er staat voor GroenLinks dan ook niets nieuws in. Wanneer het College niet een Perspectiefnota was gekomen, hadden we niets gemist.