Tijdens de behandeling van de begroting 2012 is door de gemeenteraad besloten om geld ter beschikking te stellen in het kader van de “business case” dienstverlening. Een van de doelen hiervan is het verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening. Dat betekent dat de inwoners van Oosterhout hier dus uiteindelijk iets van moeten merken. Daarbij gaat het er dan niet om, om al deze zaken op te schrijven in mooie nota’s, het gaat om de praktijk. Ik wil u daar graag een voorbeeld van geven: Enige tijd geleden ontvingen wij een mail van een inwoner van deze stad, die een bezwaar had ingediend tegen het besluit van dit College om een blauwe zone in te stellen in zijn woonstraat.
Deze inwoner heeft aan de gemeente laten weten, dat het vanwege gezondheidsredenen voor hem niet mogelijk is om ’s avonds naar de desbetreffende commissie te komen om daar zijn bezwaar toe te lichten. De reactie van de gemeente is, dat enkel uitgelegd werd waarom dit nu eenmaal niet anders kan en dat hij dan maar iemand anders moet sturen. Deze opstelling van de gemeente is niet klantvriendelijk te noemen. En het zijn nu vaak deze zaken, die echt wel praktisch opgelost kunnen worden, die leiden tot een negatief beeld van de gemeente bij de burgers. Het gaat er uiteindelijk niet om of het mooi is opgeschreven, maar of het in de praktijk goed gebeurd. Wat er in allerlei nota’s wordt opgeschreven moet tenslotte nog wel enig verband houden met hoe mensen het in de praktijk ervaren.
Voorzitter, bij de behandeling van de Perspectiefnota in juni 2012 is GroenLinks haar bijdrage begonnen met een korte terugblik op de afgelopen twee jaar. Wij zijn hier toen ingegaan op het gevoerde beleid op het gebied van sport en de buurthuizen. Het College is inmiddels ook met terugblikken begonnen. In de maanden september en oktober verschenen er verschillende korte promotiefilmpjes waarin de individuele collegeleden terugblikken op die zaken waar ze de afgelopen twee jaar in het College mee bezig zijn geweest. De beleidsterreinen sport en buurthuizen zitten beide in de portefeuille van wethouder Janse. In het promotiefilmpje van deze wethouder komt echter enkel het onderwerp sport ter sprake. In een bijzinnetje wordt kort iets gezegd over de activiteitencentra, maar daar houd het dan wel mee op. Dat het College trots is op de behaalde resultaten op het gebied van sport (TSC/VV Oosterhout/Zwembaden) is terecht. Maar blijkbaar zit het dossier buurthuizen dit College wat dwars en hebben ze het er in hun promotiefilmpjes maar liever niet over.
En dat terwijl het buurthuizen dossier een van de belangrijkste dossiers van deze raadsperiode is. Niet alleen vanwege de invloed die dit heeft gehad en nog steeds heeft op de vele inwoners in Oosterhout, maar ook vanwege allerlei landelijke ontwikkelingen waardoor gemeentes een steeds grotere rol op sociaal en welzijnsgebied krijgen. Tijdens een bezoek aan Dorst over de verdeling van de IDOP-gelden kwam er iets opmerkelijks boven tafel. In april 2011 is bij het nieuwe buurthuizenbeleid door de coalitiepartijen besloten dat de buurthuizen een instrument van lokaal sociaal beleid moeten worden. Daarom ook de nieuwe activiteitencentra in Oosterhout. In de dorpen zouden nieuwe gebruikersovereenkomsten met de organisaties gesloten worden, die daar de buurthuizen draaiende houden. Deze nieuwe overeenkomsten zijn tot op de dag van vandaag nog niet gesloten. Waarom heeft het College niet zo’n haast met het inzetten van de dorpshuizen voor lokaal sociaal beleid? Er was echter wel tijd om de buurthuizen Heidehof en Strijen plat te gooien. Dat heeft het College dus slim geregeld. Terug kunnen we nu niet meer.
Voorzitter, de nieuwe activiteitencentra zijn nog geen doorslaand succes. Inmiddels wordt dat ook steeds meer duidelijk bij de coalitiepartijen. Zo merkte de VVD bij monde van raadslid van Alphen in september jl op dat er nu groepen zijn die om financiële redenen geen plek meer hebben in de Bunthoef. Allerlei muziekverenigingen die in Oosterhout niet meer welkom waren, moesten uitwijken naar Oosteind. Het gevolg was een toename van de geluidsoverlast waardoor de verenigingen daar ook weer buiten gezet werden door de gemeente. Kortom de gevolgen van dit ondoordachte besluit komen steeds duidelijker aan de oppervlakte en worden nu ook voor coalitie en College duidelijk. Maar Heidehof en Strijen liggen plat, dus terug kunnen we niet weer. Ook hier zien we dus een verschil tussen hoe bepaalde zaken beleefd worden op het gemeentehuis en hoe de burger het in de praktijk beleefd.
REGIONALE SAMENWERKING EN DECENTRALISATIES
In het verlengde van de buurthuizen komen we dan als GroenLinks onmiddellijk uit bij allerlei taken die de gemeente er de komende jaren bij gaat krijgen in het kader van de decentralisaties. Taken die vooral op sociaal-maatschappelijk gebied liggen. Het gaat hier dan concreet om taken op het gebied van de AWBZ en de Jeugdzorg. Deze worden vanuit het Rijk richting de gemeenten geschoven omdat wij dit als gemeenten goedkoper zouden kunnen doen. Hoe het er allemaal precies uit gaat zien is nog niet duidelijk, want ze zijn er in Den Haag nog niet uit of dit nieuwe kabinet nu het kabinet Rutte II of het kabinet Den Uyl II is. Uiteindelijk wordt het natuurlijk een bezuinigingspakket waar een mooi strikje om gedaan wordt. Wij kunnen de opmerkingen van het College dat er sprake is van grote onzekerheid en kosten die niet altijd direct beïnvloedbaar zijn volgen. Het is dus afwachten op hoe deze dencentralisaties vanuit Den Haag in de praktijk uit gaan pakken. Om te voorkomen dat gemeentes dadelijk allemaal zelf het wiel uit moeten gaan vinden, gaan ze op deze terreinen terecht samenwerken. Het gevolg van deze decentralisaties, die gemeenten dus meer invloed zouden moeten geven, is dat er allerlei regionale samenwerkingsverbanden gaan ontstaan, waar je als gemeente relatief weinig invloed op hebt. Hierdoor zal een steeds groter deel van de begroting uit gelden gaan bestaan, die doorgeschoven worden naar regionale samenwerkingsverbanden. De regio West-Brabant, de Belastingsamenwerking West-Brabant en mogelijke toekomstige regiosamenwerking op het gebied van AWBZ en Jeugdzorg. Hierdoor ontstaat er feitelijk een nieuwe bestuurslaag waar je als gemeenteraad weinig grip meer op hebt en die dus slechts in beperkte mate aan democratische controle onderhevig is. Vervolgens komen dit soort organisaties aan het eind van het jaar wel aankloppen bij de gemeente als ze geld tekort hebben. Zo is bv. op pagina 13 van de begroting te lezen dat het ons als gemeente Oosterhout € 100.000 kan gaan kosten dat de Belastingsamenwerking West-Brabant nog geen geschikt softwaresysteem heeft. En ook bij de Regionale Samenwerking West-Brabant kunnen ze er soms wat van. Denk aan de €1 miljoen extra die voorgesteld werd in de begroting 2013 voor programmakosten.
Voorzitter, in deze tijd van financiële tekorten moeten we als gemeente zuinig zijn. Wij hebben de schriftelijke vragen die door de verschillende partijen gesteld zijn over deze begroting goed doorgelezen. En de eerste gedachte is dan, nou er zitten toch echt wel een paar partijen bij die wel heel zuinig zijn. Elke stoeptegel wordt drie keer omgedraaid om te kijken of daar nog een paar euro onder ligt. En wanneer het College dan met het voorstel komt om van een bepaalde organisatie een paar duizend euro subsidie af te pakken en je komt als raadslid met een voorstel om dit terug te draaien, dan moet er heel wat koffie over gezet worden en zijn er vaak schorsingen nodig om uiteindelijk tot besluitvorming te komen. Het geld wordt hier dus niet zomaar uitgegeven.
Maar voorzitter, als het om grote bedragen gaat, zijn het vaak diezelfde partijen die zonder blikken of blozen akkoord gaan. We hebben dat bijvoorbeeld in 2007 gezien bij Slotje Brakestein. Behalve CDA, D66 en GroenLinks vond iedereen het fantastisch en het paste ook nog eens perfect bij de visie op Oosterhout Familiestad. Nu zijn we echter vijf jaar verder. Het Slotje is niet of nauwelijks gebruikt. Als er nu verkocht wordt, maken we t.o.v. de aankoopprijs een verlies van rond de vier ton. De jaarlijkse kosten van het slotje zijn €150.000. Dat is precies het bedrag dat we jaarlijks als gemeente besparen door het slopen van een aantal buurthuizen. Per vijf jaar gaat het hier om €750.000. Feitelijk is er dus zo’n €1,2 miljoen in een bodemloze put gegooid en de rekening loopt elke dag op. Denk ook aan de plannen omtrent het Santrijngebied en de parkeergarage. Waar dat toe leidt, hebben we kunnen lezen in BN de Stem van 5 november 2012. De bibliotheek roept daar iedereen op om een donatie te doen aan de bibliotheek ten behoeve van de jeugdcollectie. Er is dus wel 20 miljoen om de Bussel te verbouwen, er is wel geld voor een parkeergarage die lange tijd zwaar verliesgevend is. Maar er is niet voldoende geld voor de bibliotheek zodat ze nu moeten bedelen om nieuwe boeken voor de jeugdbibliotheek. GroenLinks vind dit echt beschamend.
Voorzitter, we komen nu bij de afzonderlijke punten rondom deze begroting.
Gemeenschappelijke Regelingen
De Regio West-Brabant gaat in september 2012 een kerntakendiscussie. GroenLinks heeft zich altijd op het uitgangspunt gesteld dat de regio zich bezig moet voeren met het uitvoeren van praktische zaken, die je beter gezamenlijk kunt doen dan apart. Denk bv. aan de Deeltaxi. Daarnaast kan de Regio West-Brabant als belangenbehartiger van westelijk Brabant dienen. Een regionale samenwerking moet niet zelfstandig allerlei beleid gaan ontwikkelen zoals nu regelmatig het geval is. Wij horen graag op welke termijn wij als raad de resultaten van deze kerntakendiscussie te zien krijgen.
Vanaf 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Inmiddels worden hier de eerste voorbereidende werkzaamheden voor gedaan. Ook bij de WAVA gaat er op korte termijn van alles gebeuren. Vanaf 2014 moet er afgelost gaan worden op een in het verleden aangegane lening. Geld hiervoor is nog niet in de begroting van de WAVA gereserveerd. Landelijke ontwikkelingen zullen gaan zorgen voor een totaal andere omgeving waarin de WAVA moet gaan functioneren. De raad is geïnformeerd over een onderzoek wat op dit moment loopt naar de toekomstige functie van de WAVA. Voor beide zaken geldt dat de gemeenteraad op een tijdig moment bij de besluitvorming hierover betrokken wordt. Wij horen hier graag een reactie van het College over met duidelijke tijdstippen.
Oosterhout Familiestad
Op een vraag van GroenLinks over Oosterhout Familiestad heeft het College aangegeven dat er geen financiële ruimte is voor eventuele nieuwe campagnes in het kader van Oosterhout Familiestad. Wij ondersteunen dit van harte. Het idee van Oosterhout Familiestad heeft feitelijk alleen maar op papier bestaan. Haal de vlaggenmasten weg en stop er gewoon helemaal mee.
Sociale Zekerheid
Voorzitter, GroenLinks zal op het Sociale terrein steeds met voorstellen blijven komen om er voor te zorgen dat mensen die om wat voor reden dan ook minder geluk in het leven hebben gehad, niet van de rand afvallen. De overheid heeft hierin dus een heel nadrukkelijke rol om voor mensen de mogelijkheden te creëren om op een goede manier aan deze samenleving deel te nemen. Wij hebben al aangekondigd om bij de behandeling van het minimabeleid in december met het voorstel te komen om bepaalde voordeelregelingen van de Oosterhoutpas te behouden voor mensen met een minimuminkomen.
Duurzaamheid
Aandacht voor het milieu en duurzaamheid zijn duidelijk geen speerpunten voor dit College. Een College dat werk maakt van duurzaamheid zorgt ervoor dat dit integraal onderdeel uit maakt van het beleid van de gemeente. Nog steeds wordt dit echter gezien als iets dat geld kost en waar we dus ten tijden van een economische crisis maar niet te veel geld aan moeten besteden. Illustratief hiervoor is het project aan de Beneluxweg, het kantoorgebouw van Oranjewoud, opgevoerd wordt bij het leveren van een bijdrage aan het milieubeleidsplan. Allereerst wordt onnodig natuur vernietigd. Daarnaast wordt met een behaald duurzaamheidslabel (BREEAM GOOD) geschermd voor het behaalde gebouw. Dit is echter de op een na laagste categorie van de BREEAM labels die er zijn.
Op het gebied van duurzaamheid dient de gemeente te streven naar het verbeteren van de milieukwaliteit in Oosterhout. Een overgang naar duurzame energie is hierbij een speerpunt. In Nederland zijn er inmiddels veel voorbeelden van particuliere initiatieven voor duurzame vormen van energie. Dit jaar is het Informatiecentrum Duurzaam regio Breda van start gegaan om inwoners van de gemeente te informeren. GroenLinks is van mening dat de gemeente op dit moment haar kennis en communicatiemogelijkheden onvoldoende benut om particulieren in Oosterhout hierover te informeren en inspireren. In het milieuwerkprogramma zijn middelen en capaciteit opgenomen om de inwoners over het milieubeleid te informeren. GroenLinks zal dan ook een motie indienen om samen met andere organisaties, een communicatiecampagne op te zetten om de inwoners van Oosterhout actief te informeren, inspireren en te stimuleren om energiebesparende maatregelen te nemen en zo een overgang naar duurzame vormen van energie mogelijk te maken.