Voorzitter, de perspectiefnota zoals deze nu voorligt is in financieel opzicht een bijzondere nota. Uit deze perspectiefnota blijkt namelijk op een drietal manieren, dat de financiële positie van de gemeente Oosterhout steeds meer onder druk komt staan.

1. Oplopende schulden

De afgelopen jaren is er flink geinvesteerd in allerlei grote projecten zoals het nieuwe zwembad aan de Warande, de verbouwing van de Bussel, de bouw van een nieuwe parkeergarage en verder natuurlijk de bouwplannen in de Contreie. Hierdoor lopen de schulden van de gemeente Oosterhout sinds een aantal jaren al behoorlijk op. Zolang de rente laag is, is geld lenen goedkoop. Wanneer de rente echter weer gaat stijgen, zullen de kosten van het lenen van geld ook gaan stijgen. Deze stijgende schulden zijn voor de GroenLinks fractie een punt van bijzondere aandacht. Wij horen dan ook graag van de wethouder hoe het College met dit punt van zorg om wil gaan.

2. Perspectiefnota is niet structureel sluitend

Het College levert dit jaar een perspectiefnota aan, die structureel niet sluitend is. Er zal nog een bedrag van rond de €1 miljoen aan bezuinigingen gevonden moeten worden, voordat de begroting 2017 in november 2016 door de gemeenteraad vastgesteld kan worden. In deze Perspectiefnota geeft het College niet aan om wat voor soort bezuinigingen het hier gaat. Indien dit pas bij de begroting 2017 duidelijk gaat worden, kan de raad feitelijk geen invloed uitoefenen in de keuzes die hier gemaakt worden door het College, omdat er dan ineens een kant en klaar voorstel ligt. In de vragenronde is aangegeven dat er voor de zomervakantie een overzicht met bezuinigingen opgesteld zal zijn. Naar de mening van de GroenLinks fractie dient dit overzicht aan de gemeenteraad verstrekt te worden om hier vervolgens in een opiniërende vergadering over te praten. Op deze manier heeft de gemeente daadwerkelijk invloed op de bezuinigingen die in de begroting 2017 voorgesteld zullen gaan worden. Is het College bereid dit overzicht aan de gemeenteraad te verstrekken? Indien nodig zal GroenLinks hierover in tweede termijn een motie indienen.

3. Reservepositie

De reserves van de gemeente Oosterhout lopen al een aantal jaren terug. Enerzijds komt dit door de grote investeringen van de afgelopen jaren. Anderzijds door het opdrogen van een belangrijke inkomstenbron, die we in het verleden als gemeente hadden. Namelijk, die inkomsten uit de verkoop van gronden. Bij het onderdeel in mijn bijdrage dat gaat over de zorggelden en de Bromtolrotonde (ook wel zorgrotonde genoemd), zal ik op dit punt nader ingaan.

Duurzaamheid

Op het gebied van duurzaamheid pleit GroenLinks al vele jaren voor een CO2-neutrale gemeente. Iets CO2-neutraal maken betekent in feite dat je niet meer bijdraagt aan klimaatverandering. Dat er dus eigenlijk geen uitstoot van broeikasgassen meer is. Dat kleine beetje uitstoot dat onvermijdelijk overblijft, moet gecomponseerd worden. Ambitieus is dat zeker, maar GroenLinks vindt dat zo'n stip aan de horizon nodig is om van Oosterhout een duurzame gemeente te maken.

Er zijn in Nederland veel gemeentes die voor bijvoorbeeld 2030 of 2045 CO2-neutraal willen zijn. Of die gemeentes dat gaan halen, is maar de vraag maar dat ze er alles aan doen, is een feit. Neem onze buurgemeente Breda als voorbeeld: Die plaatst veel openbare oplaadpunten voor elektrische auto's en gaat alle gemeentelijke gebouwen voorzien van zonnepanelen. Alleen maar om voor 2045 volledig CO2-neutraal te worden. Deze gemeente wil haar inwoners bovendien het goede voorbeeld geven.

Zo is het duidelijk, dat de eerste stap naar een CO2-neutrale gemeente vooral een gedragsverandering is. Niet meer denken in losse projecten die toevallig langskomen, zoals het duurzamer maken van een stadhuis. Nee. alles wat mogelijk is om zo min mogelijk broeikasgassen uit te stoten ook echt doen en hopen dat je inwoners het goede voorbeeld volgen. En wat duurzaam lijkt te zijn, is het niet altijd. Zo geeft de gemeente al vele jaren aan uitsluitend te werken met groene stroom. Dit is in feite grijze stroom die een groen laagje verf krijgt door 'Garanties van Oorsprong' voor (met name) waterkracht in te kopen in landen in Noord-Europa. Sjoemelstroom is dan ook een betere benaming. De elektriciteit die de gemeente Oosterhout op deze manier gebruikt voor bijvoorbeeld straatverlichting, verkeerslichten en het eigen pand is dus officieel wel groen maar in feite gaat er geen enkele prikkel vanuit om meer duurzame energie te produceren in Nederland. Dit omdat er in Scandinavië een enorm overschot is aan waterkracht en er niet wordt geïnvesteerd in groene energie in Nederland.

Voorzitter, op de planning staat dat er vanuit het College een visie op duurzaamheid richting de gemeenteraad gaat komen. Naar de mening van GroenLinks moet in deze visie het streven naar een CO2-neutrale gemeente centraal staan. En dat betekent elk jaar minder CO2 om zo naar CO-2 neutraliteit toe te werken. Wij horen graag de reactie van het College hierop. Indien nodig zal GroenLinks hierover in de tweede termijn een motie indienen.

Gemeenschappelijke Regelingen

Voorzitter, de afgelopen tijd heeft met name de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant behoorlijk in de belangstelling gestaan vanwege de grote problemen die daar spelen. Dit jaar heeft het College niet alleen bij de Omgevingsdienst maar ook bij andere Gemeenschappelijke Regelingen een zeer uitgebreide reactie opgesteld, over de begroting. Voor GroenLinks is dat een goede zaak. Het verleden heeft geleerd dat we als gemeente Oosterhout zeer duidelijk onze op- en aanmerkingen richting dit soort Gemeenschappelijke Regelingen moeten geven om hier enige invloed op te krijgen. Bij de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant wil GroenLinks nogmaals benadrukken dat het van groot belang is, dat die gemeentes die hun afspraken in financiële zin niet zijn nagekomen, hierop aangesproken worden. Het mag niet de gemeente Oosterhout zijn, die hier vervolgens gedeeltelijk voor op gaat draaien. Bij de kwestie van deze oude hypotheken moet de burgemeester als lid van het Algemeen Bestuur van de Omgevingsdienst wat GroenLinks betreft geen millimeter toegeven.

Voorzitter, half mei heeft er een artikel in BN De Stem gestaan over de Belastingsamenwerking West-Brabant. Het ging over het vertrek van de directeur van deze Belastingsamenwerking omdat er onder zijn leiding van alles misgegaan zou zijn. In het artikel werd ook melding gemaakt van een bedrag dat deze directeur heeft meegekregen. Wij horen graag een reactie van het College over de problemen, die er nu bij deze Belastingsamenwerking spelen. Kunnen we hier als raad tegenvallers verwachten? En welk bedrag heeft deze directeur meegekregen?

Bruisende Binnenstad

Voorzitter, GroenLinks blijft zich ernstig zorgen maken over de situatie in de Oosterhoutse Binnenstad. Allereerst schiet het maar niet op met de aanstelling van een nieuwe centrummanager. Kan het College aangeven wanneer de nieuwe centrummanager gaat beginnen? Het College geeft aan dat de Oosterhoutse ondernemers hebben aangegeven dat zij het financieel moeilijk hebben en dat er derhalve geen draagvlak is voor het leveren van een hogere financiële bijdrage aan de binnenstad. De afgelopen jaren is bij de fractie van GroenLinks in elk geval het beeld ontstaan van winkeliers die vooral klagen. Regelmatig werd in BN De Stem vanuit de hoek van de winkeliers vermeld dat de parkeertarieven in Oosterhout toch wel erg hoog zijn. Nu wordt de editie Oosterhout niet alleen in Oosterhout verspreid maar ook in een aantal omliggende plaatsen. Op deze manier maak je nu niet echt reclame voor de Oosterhoutse Binnenstad. Verder heeft Winkelstad Oosterhout in een brief in oktober 2015 aangegeven dat ze hun uiterste best gaat doen om de winkels gelijk open te laten gaan inclusief op koopavonden. Hiervan is niets terecht gekomen. GroenLinks onderschrijft dat de gemeente een belangrijke verantwoordelijkheid heeft met betrekking tot de Oosterhoutse Binnenstad. Maar dan mag van de winkeliers ook wat verwacht worden. Kan het College aangeven welke inspanningen zijn van de winkeliers verwacht in het kader van de Bruisende Binnenstad?

Zwembad de Warande

Het Gehandicapten Platform Oosterhout heeft na de opening van het Zwembad de Warande aandacht gevraagd voor de temperatuur van het doelgroepenbad. Een temperatuur van 32 graden i.p.v. 30 graden op bepaalde tijdstippen maakt het doelgroepenbad voor meer mensen toegankelijk. Wethouder Janse heeft aangegeven hier aanvullend onderzoek naar te gaan doen en dit onderzoek in de loop van juli 2016 af te ronden. GroenLinks hoort graag van de wethouder wat de stand van zaken is betreffende dit onderzoek?

Zorggelden en de bromtol

Op pagina 5 van de Perspectiefnota 2017 merkt het College het volgende op: "Oosterhout heeft behoefte aan een nieuw “verdienmodel”. Na de voltooiing van De Contreie en Everdenberg-Oost zijn er geen (grote) inkomsten uit grondverkopen meer te verwachten. Inkomsten waarmee tot in het recente verleden altijd investeringen in voorzieningen (De Bussel, De Warande, sportaccommodaties) zijn gefinancierd." Het college maakt hier een juiste opmerking. Aan de huidige manier van het financieren van grote projecten gaat een einde komen. Het is daarom interessant om eens te kijken wat er de afgelopen jaren nu eigenlijk gebeurd is met de overschotten van de gemeente Oosterhout.

In 2013 was het overschot op wat nu het Sociaal Domein is € 2,4 miljoen. Wanneer de bestemmingsreserve Sociaal Domein in het leven geroepen wordt op voorstel van GroenLinks, wordt hier € 2.1 miljoen in gestopt. Begrotingstechnisch gezien ging het hier om geld uit een oude reserve om tegenvallers bij de Wet Werk en Bijstand op te vangen. Tot zover is het dus keurig netjes in orde.

In 2014 was het overschot op wat nu het Sociaal Domein is € 2,3 miljoen. GroenLinks en D66 dienen een amendement in om dit volledige overschot in de Bestemmingsreserve Sociaal Domein te stoppen. Er gaat uiteindelijk niet meer dan een kleine € 1 miljoen in deze reserve. € 1,3 miljoen verdwijnt in de algemene pot.

In 2015 was het overschot op wat nu het Sociaal Domein is € 5,2 miljoen. Het College stelt voor om € 1,7 miljoen te reserveren voor het Sociaal Domein. Het restant, € 3,5 miljoen verdwijnt in de algemene pot.

Zowel in 2014 en in 2015 gaat er dus geld dat niet uitgegeven is aan zorg en participatie naar de algemene pot.

Uit deze perspectiefnota blijkt dat het College dit geld hard nodig heeft. De algemene pot (Vrije Reserve) waaruit grote projecten betaald kunnen worden, is aan het leeglopen. Het College krijgt in de komende jaren echter te maken met een aantal grote uitgaven zoals:

* De reconstructie van de Bromtol. Er is een speciaal potje voor dit soort projecten, maar dat potje dreigt leeg te raken. Daardoor moet het College een greep in de Vrije Reserve doen om de reconstructie van de Bromtol te kunnen betalen;.

* De discussie rondom de toekomst van het stadhuis. In de perspectiefnota geeft het College aan dat hieraan minimaal kosten van € 11,5 miljoen verbonden zijn. Onafhankelijk van wat er hierover beslist gaat worden. Het probleem is echter dat het benodigde geld hiervoor nog niet gereserveerd is. Dat moet de komende jaren gebeuren. Het College begint er mee om dit jaar € 1,5 miljoen voor het stadhuis apart te zetten.

Voorzitter, voor GroenLinks is het patroon duidelijk. De inkomstenstroom van de gemeente Oosterhout om grote projecten zoals een Bromtol en Stadhuis te financieren droogt op. Het College geeft aan dat er een nieuw "verdienmodel" moet gaan komen. wat dat "verdienmodel" inhoudt hebben we in 2014 en 2015 kunnen zien. Gelden die over zijn uit de zorg worden in de algemene pot gestopt. Op deze manier kan het College dan een Bromtol en een nieuw stadhuis financieren.

Voorzitter, GroenLinks heeft altijd al het standpunt gehad dat gelden die over zijn van de zorg, niet in de algemene pot gestort mogen worden. Wij zullen daarom net als in 2014 een voorstel indienen om het volledige overschot van € 5,2 miljoen dat over is op het Sociaal Domein te reserveren. Naar de mening van GroenLinks hebben we dit geld hard nodig. De komende jaren zullen de bezuinigingen op zorg vanuit het Rijk nog verder oplopen. Daarnaast zal de gemeente Oosterhout het beleid met betrekking tot Hulp bij het Huishouden aan moeten gaan passen en ook dat zal geld gaan kosten. Kan de wethouder aangeven hoe dit geregeld gaat worden en waar het geld vandaan gehaald gaat worden? Wanneer we als gemeente zorggelden gaan besteden aan het verbouwen van rotondes en het vertimmeren van een Stadhuis dan zal dat ook in Den Haag bekend worden. En als veel gemeenten dit doen, geven we naar Den Haag het signaal af, dat we eigenlijk nog wel met minder geld uitkunnen bij de zorg. Het gevolg daarvan? Nog minder geld vanuit het Rijk en nog meer bezuinigingen.

Voorzitter, ik kom tot een afronding. GroenLinks gaat voor goede zorg in Oosterhout en niet voor zorgrotondes. Dit zijn rotondes die met zorggeld verbouwd worden. Op het moment dat er keer op keer geld over is m.b.t. de zorg zullen we als gemeente moeten gaan nadenken of er niet te sterk bezuinigd is in plaats van de overschotten op de zorg te zien als het nieuwe potje waaruit we allerlei grote projecten kunnen betalen.