Voorzitter, deze laatste begroting van het College is redelijk beleidsarm. Dat is ook logisch want over een kleine zes maanden zal als alles goed is er een nieuw College aantreden. Daarnaast is de noodzaak die er bij de Perspectiefnota nog was om te bezuinigen verdwenen doordat aanpassingen in de middelen die wij vanuit het Rijk gekregen hebben, voor extra inkomsten gezorgd hebben. GroenLinks wil bij deze al wel een kleine doorkijk geven naar de komende periode.

Deze raadsperiode zijn we gestart met het onderdeel "Verbindend Bestuur". In de huidige samenleving verandert de rol van de gemeente. Het programma "Verbindend Bestuur" gaat daar op in. Wat GroenLinks betreft is dit echter slechts een begin. In de komende raadsperiode is het voor ons van belang dat "Verbindend Bestuur" echt handen en voeten gaat krijgen. Waar het nu vaak nog met vallen en opstaan ging, dienen de uitgangspunten van dit programma een vanzelfsprekendheid te worden. Dat dit nu nog niet het geval is, is logisch omdat we als gemeente vele jaren op een bepaalde manier gewerkt hebben. Dat is een manier die je niet zomaar verandert. Een onderdeel van "Verbindend Bestuur" is ook de manier waarop we als gemeenteraad functioneren. Deze gemeenteraad is feitelijk met het programma "Verbindend Bestuur" gestart gedurende de raadsperiode. Als raad is dit een groeiproces. De nieuwe raad die in maart 2018 begint, kan hier dan ook meteen vanaf het allereerste begin mee verder gaan. Om als raad goede kaders te kunnen stellen, vindt GroenLinks dan ook dat de gemeenteraad als bestuursorgaan na de verkiezingen van maart 2018 het initiatief dient te nemen om te komen tot een raadsprogramma. Dit is een programma waarin de gemeenteraad aangeeft wat de belangrijkste doelstellingen volgens haar zijn voor het beleid in de periode 2018 - 2022. Op deze manier pakt de gemeenteraad als bestuursorgaan haar rol vanaf het eerste moment actief op.

Sociaal Domein

Met ingang van 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor allerlei nieuwe taken op het gebied van het Sociaal Domein. Op initiatief van GroenLinks is er eind 2014 een bestemmingsreserve Sociaal Domein ingesteld waarin de afgelopen jaren overschotten gestort zijn van de gelden die de gemeente Oosterhout vanuit het Rijk heeft gekregen om zorg en ondersteuning te leveren aan de inwoners van Oosterhout. Niet al het geld is in die bestemmingsreserve terecht gekomen, maar daar kom ik dadelijk nog op terug. In de jaren 2015 en 2016 is er sprake geweest van flinke overschotten op de gelden uit het Sociaal Domein. Ook in de jaren voor 2015 was er over het algemeen sprake van overschotten op zaken, die nu tot het Sociaal Domein behoren. Inmiddels begint steeds meer duidelijk te worden dat de tijd van de overschotten voorbij is. Op de informatieavond van 31 oktober is de raad geïnformeerd over de stand van zaken betreffende de jeugdzorg. De trends en ontwikkelingen op het gebied van de jeugdzorg zijn daarbij duidelijk. In de samenleving als geheel is er sprake van problemen die steeds complexer worden, depressiviteit onder jongeren neemt toe, er is meer vraag naar diagnoses en het aantal echtscheidingen neemt toe. Hierdoor neemt het gebruik van zorg toe. Dit is nog los van ontwikkelingen zoals het verschuiven van taken die vroeger door de GGZ of in een strafrechtelijk traject gebeurden naar jeugdzorg en jeugdhulp. De conclusies zijn dan ook duidelijk: 

1) Er is sprake van forse bezuinigingen zonder tijd voor transformatie en innovatie;

2) 90% van de gemeenten verwacht in 2018 niet uit te komen met de beschikbare middelen voor de jeugdhulp.

Bij de decentralisatie van zorgtaken is aangegeven dat de gemeenten beter in staat zouden zijn om te bepalen wat voor zorg hun inwoners nodig zouden hebben. Dat is een redenering waar wat voor te zeggen valt. Doordat aan de decentralisaties echter een bezuiniging gekoppeld werd, wordt het de gemeente in elk geval niet makkelijker gemaakt om inwoners ook echt de zorg te geven die ze nodig hebben. Uiteindelijk is een aantal jaren later duidelijk geworden dat de realiteit toch echt anders is dan de papieren werkelijkheid in Den Haag. Vooral op het gebied van de jeugdzorg is er sprake van kosten die voor een groot deel nauwelijks te beïnvloeden zijn door de gemeenten. Vanuit het College is ook aangegeven dat door de tekorten op het gebied van de jeugdzorg de bestemmingsreserve Sociaal Domein wel eens snel leeg kan zijn. Overigens had er in die bestemmingsreserve veel meer geld kunnen zitten. In 2015 is er immers € 3,5 miljoen overschot aan zorggelden in de Algemene Reserve gestort. Een deel van dat zorggeld gaat bijvoorbeeld gebruikt worden om de Bromtolrotonde aan te passen. Gezien de tekorten waar we nu op het Sociaal Domein tegenaan gaan lopen, was dit geld eigenlijk gewoon hard nodig geweest voor de zorg. 

Naar aanleiding hiervan heeft GroenLinks twee concrete vragen aan de wethouder:

1) Welke stappen zullen er gezet gaan worden op beter inzicht te krijgen in de financiële stand van zaken betreffende de transities. Nu wordt elk jaar pas in een laat stadium duidelijk wat de uiteindelijke kosten zijn en is er steeds sprake van financiële verrassingen?

2) In het coalitieakkoord staat dat dit College niemand in de kou zal laten staan. Betekent dit dat als er niet voldoende geld in de bestemmingsreserve Sociaal Domein zit, er gelden vanuit de algemene middelen ingezet zullen gaan worden om in elk geval op het gebied van de jeugdzorg, de zorg te leveren die noodzakelijk is?

Duurzaamheid

In september 2016 heeft de gemeenteraad een duurzaamheidsvisie vastgesteld waarbij door de wethouder is aangegeven te streven naar een vermindering van de CO2 uitstoot met 90 procent ten opzichte van 1990. Op het gebied van duurzaamheid zien we als GroenLinks steeds vaker dat de gemeente met initiatieven komt. Denk hierbij aan postcoderoosregeling die gebruikt gaat worden bij de zonnepanelen die op de milieustraat komen te liggen. Ook Green Deal die door de gemeenten Oosterhout en Breda is ondertekend samen met VvE power is een stap in de goede richting. Het doel hierbij is een verregaande CO2-reductie en energieneutrale woningen. Naar de mening van GroenLinks heeft de gemeente Oosterhout op het gebied van duurzaamheid een voorbeeldrol en moet ze ook actief andere partijen stimuleren om duurzaam te produceren en te consumeren. De huidige duurzaamheidsvisie loopt echter maar enkele jaren. Een concreet uitvoeringsplan daarbij is niet aanwezig. GroenLinks heeft al vaker uitgegeven dat het van belang is om inzichtelijk te maken of we op koers liggen en hoe we uiteindelijk het doel van 90 procent minder CO2-uitstoot in 2050 gaan halen.  We zien goede initiatieven, maar in hoeverre we op koers zitten is nu lastig aan te geven. GroenLinks blijft dan ook op het standpunt staan, dat we ook al bij de perspectiefnota hebben ingenomen. Er dient wat ons betreft echt een concreet plan te komen waarin duidelijk wordt op welke manier we de doelen uit de duurzaamheidsvisie ook echt gaan halen. GroenLinks hoort graag de reactie van de wethouder hierop?

Afvalinzameling

Op het gebied van de afvalinzameling behoort de gemeente Oosterhout tot de voorlopers met een lage hoeveelheid restafval per inwoners. Hiervoor zijn de afgelopen jaren belangrijke stappen gezet door wijzigingen in de manier van inzamelen. Het uiteindelijke doel zal moeten zijn dat er geen afval meer de verbrandingsoven in gaat. Hergebruik is met de toenemende schaarste van grondstoffen en de toenemende vraag naar grondstoffen, door opkomende economieën zoals China en India steeds meer noodzakelijk. Een volgende stap die wat GroenLinks hierin gezet dient te worden is het starten met een gescheiden GFT inzameling in de hoogbouw. Graag horen wij of en zo ja welke plannen het College op dit terrein heeft.

Armoedebeleid (kinderen)

In de raadsvergadering van december zal er een voorstel behandeld worden m.b.t. de extra gelden die de gemeente van het Rijk krijgt om armoede bij kinderen te bestrijden. GroenLinks heeft hierover al eerder schriftelijke vragen gesteld en is van mening dat de niet bestede gelden in 2017 niet in de algemene middelen mogen terugvloeien. Een zaak waaraan deze gelden voor wat betreft GroenLinks uitgegeven zouden kunnen worden, is aan zwemlessen voor kinderen van ouders met een minimuminkomen. De zwemvaardigheid onder deze groepen kinderen is immers lager dan het gemiddelde. Om verder meer inzicht te krijgen in de gevolgen van gemeentelijk beleid voor de lagere inkomens dient overwogen te worden om als gemeente te gaan starten met het opstellen van een Minima-effectrapportage. Dit is een middel van het Nibud om na te gaan of het armoedebeleid ook effectief is. Graag een reactie van het College hierop.

Parkeerfonds

De situatie rondom het Parkeerfonds blijft GroenLinks zorgen baren. Zo hebben wij onder andere schriftelijke vragen gesteld over de situatie rondom de fietsenkelder op de Markt. Deze is/zou gesloten worden om zo meer geld over te hebben om de ondergrondse parkeergarage in het Santrijngebied te kunnen betalen. Uit de antwoorden van het College op onze vragen maken wij op dat deze bezuiniging op de fietsenkelder niet is doorgezet. Prima, wat GroenLinks betreft. Kan het College echter aangeven wat nu precies de situatie rondom de fietsenkelder op de Markt is? 

Het College geeft verder aan dat de inkomsten van de parkeergarage in het Santrijngebied een stijgende lijn vertonen. In de risicoparagraaf van de begroting staat het risico van de ondergrondse parkeergarage al twee jaar lang op groot. De jaren daarvoor was het risico nog klein te noemen. Het gevaar is dus nog niet geweken.

Kan het College aangeven in hoeverre de aanbevelingen uit het rapport m.b.t. het beter benutten van de parkeergarage inmiddels zijn uitgevoerd?

Openbare orde en veiligheid

Regelmatig valt het geluid te horen dat de wijkagenten te weinig in de wijken van Oosterhout aanwezig zijn. Een flink deel van de tijd van de politie gaat op aan het bestrijden van de teelt van wiet. Het is terecht dat deze teelt bestreden wordt, want er is vaak sprake van levensgevaarlijke situaties. Het aftappen van stroom, het knutselen aan elektriciteitsmeters en het risico op brand. Je zult maar een wietkwekerij naast je woning hebben en er gaat iets fout. En vervolgens de criminaliteit die hier bij komt kijken met alle problemen op het gebied van ondermijning. Daarnaast is ook het huidige beleid omtrent coffeeshops onhoudbaar. De verkoop van wiet wordt gedoogd, maar de inkoop moet plaatsvinden in het grijze circuit.  Op dit gebied zit er voor het eerst sinds lange tijd in Den Haag een regering, die hier een stap in de goede richting zet. Het gaat hier om de aankondiging van een pilot waarin het kweken van wiet in een gecontroleerde omgeving wordt toegestaan, zodat coffeeshops legaal bevoorraad kunnen worden. Het huidige beleid is dweilen met de kraan open. Legalisatie van wietteelt en verkoop hiervan in legale coffeeshops is de enige manier om dit dweilen te stoppen. In verschillende Amerikaanse staten is wietteelt niet alleen voor medicinale maar ook voor recreatieve doeleinden al legaal. Wat dit betreft heeft de burgemeester van Breda, Paul Depla, dan ook de enige goede reactie gegeven op het voorstel van het kabinet. Namelijk het direct aanmelden van zijn gemeente voor deze proef. Hij zegt hierover in BN De Stem van 7 oktober 2017 letterlijk: "In combinatie met een ondermijningsfonds kan de georganiseerde drugscriminaliteit nu echt een slag worden toegebracht. Dit zijn heel belangrijke stappen." Is de burgemeester het met zijn Bredase collega eens dat dit en goede stap is van de nieuwe regering?

Zwembad de Warande

Voorzitter, zwembad de Warande wordt ook steeds meer gebruikt voor maatschappelijke doeleinden. Denk hierbij aan het project "Beweegsaam". Inmiddels is ook de temperatuur van het doelgroepenzwembad verhoogd naar 31 graden. GroenLinks gaat er vanuit dat dit een tussenstap is naar een eindtemperatuur van 32 graden. En temperatuur die vooral voor ouderen en mensen met bepaalde lichamelijke beperkingen belangrijk is, om te kunnen blijven zwemmen.